19 Mayıs 1919, atalarımızın uğrunda binlerce şehit vererek yurt yaptıkları toprakların yeniden kazanılmasının yolunu açan Ulusal Kurtuluş Hareketi'nin başlangıcıdır.
Atatürk'ün ulusal egemenliğe dayanan, bağımsız yeni Türk Devleti'ni kurma ülküsünü yaşama geçirmek amacıyla Samsun'a çıkışı, şanlı tarihimizde önemli bir dönüm noktası, aydınlığa uzanan süreçte atılmış çok yönlü ve kararlı bir adımdır.
1919 yılı başlarında İngilizler, Türklerin Pontus’çulara karşı geliştirmiş oldukları direnişlerden rahatsız olmaya başlamışlardı. Damat Ferit Paşa, Sadrazam olduktan sonra sorunun çözümü için yollar aramaya başlamıştı. 30 Nisan 1919'da 9. Ordu Müfettişliğine atanan Mustafa Kemal, Samsun'a, görev bölgesindeki iç huzuru sağlamak, silah ve cephaneleri toplamak, vatandaşlara silah dağıtılmasını engellemek ve bunu yapan kuruluşları ortadan kaldırmak üzere gönderildi. 16 Mayıs 1919'da Samsun'a hareket eden Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı. İngilizlerin denetiminde olan Samsun'da milli mücadele hareketi için istediklerini gerçekleştiremeyeceğini anlayan Mustafa Kemal, 25 Mayısta Havza'ya geçti. Samsun'a çıkışını Mustafa Kemal, Nutuk'ta şu şekilde anlatmıştır:
"1919 yılı Mayıs'ının 19'uncu günü Samsun'a çıktım. Genel durum ve manzara: Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu durum, Dünya Savaşı'nda yenilmiş, Osmanlı ordusu her tarafta zedelenmiş, şartları ağır bir ateşkes antlaşması imzalamış, Büyük Harbin uzun yılları boyunca, millet yorgun ve fakir bir halde. Milleti ve memleketi Dünya Savaşı'na sokanlar, kendi hayatları endişesine düşerek memleketten kaçmışlar. Saltanat ve hilafet makamında bulunan Vahdettin soysuzlaşmış, şahsını ve yalnız tahtını emniyete alabileceğini hayal ettiği alçakça tedbirler araştırmakta. Damat Ferit Paşa'nın başkanlığındaki hükümet aciz, haysiyetsiz, korkak, yalnız Padişahın iradesine tabi ve onunla beraber şahıslarını koruyabilecek herhangi bir duruma razı, ordunun elinden silahları ve cephanesi alınmış ve alınmakta. İtilaf Devletleri, ateşkes antlaşmasının hükümlerine uymaya lüzum görmüyorlar. Birer vesileyle itilaf donanmaları ve askerleri İstanbul'da. Adana vilayeti Fransızlar, Urfa, Maraş, Gaziantep İngilizler tarafından işgal edilmiş. Antalya ve Konya'da İtalya askeri birlikleri, Merzifon ve Samsun'da İngiliz askerleri bulunuyor. Her tarafta yabancı subay ve memurlar ve ajanlar faaliyette. Nihayet başlangıç kabul ettiğimiz tarihten dört gün önce 15 Mayıs 1919'da itilaf Devletleri'nin uygun görmesiyle Yunan ordusu İzmir'e çıkartılıyor. Bundan başka, memleketin her tarafından Hıristiyan azınlıklar gizli, açık milli emel ve maksatlarını gerçekleştirmeğe, devletin bir an evvel çökmesine çalışıyorlardı."
MUSTAFA KEMAL PAŞA İLE SAMSUN'A ÇIKANLAR
- Kurmay Albay Kazım Dirik Müfettişlik Kurmay Başkanı
- Kurmay Albay Mehmet Arif Ayıcı Kurmay Başkanı Yardımcısı
- Kurmay Binbaşı Hüsrev Gerede Birinci şube müdürü
- Binbaşı Kemal Doğan Müfettişlik Topçu Kumandanı
- Dr. Albay İbrahim Tali Öngören Ordu Sıhhiye Başkanı
- Dr. Binbaşı Refik Saydam Sıhhiye Başkan Yardımcısı
- Yüzbaşı Cevat Abbas Gürer Müfettişlik Başyaveri
- Üsteğmen Muzaffer Kılıç Müfettişlik ikinci Yaveri
- Yüzbaşı Ali Şevket Öndersev Müfettişlik Emir Subayı
- Üsteğmen Hayati, Kurmay Başkanı Emir Subayı
- Yüzbaşı Mümtaz Tünay
- Yüzbaşı İsmail Hakkı
- Yüzbaşı Mustafa Süsoy, Karargâh komutanı
- Üsteğmen Abdullah, İaşe Subayı
- Birinci Sınıf Kâtip Faik Aybars, Şifre Kâtibi
- Dördüncü Sınıf Kâtip Memduh, Şifre Kâtibi Yardımcısı
- 3.Kolordu Komutanı Kurmay Albay Refet Bele
- Üsteğmen Hikmet Gerçekçi, Alb. Rafet Bey'in yaveri
14 MAYIS
1919- Foça, Karaburun, Urla ve Yenikale istihkâmları İngiliz, Fransız ve Yunan birliklerince işgal edildi.
1919- İtalyanlar, Kuşadası'na çıkarma yaparak Selçuk İstasyonu'nu işgal etti.
1948- Filistin'de İngiliz egemenliği sona erdi; İsrail bağımsızlığını ilan etti.
1950- Cumhuriyet Halk Partisi iktidarı son buldu. Demokrat Parti yüzde 53 oyla tek başına iktidara geldi.
1955- Arnavutluk, Bulgaristan, Çekoslovakya, Doğu Almanya, Macaristan, Polonya, Romanya ve Sovyetler
Birliği, yeni bir askeri ittifak içeren ''Varşova Paktı''nı imzaladılar.
1972- Bülent Ecevit, CHP Kurultayı'nda Atatürk ve İnönü'den sonra CHP'nin üçüncü Genel Başkanı seçildi.
2018- ABD, Tel Aviv'deki Büyükelçiliğini Kudüs'e taşıdı.
15 MAYIS
1919- Paris Barış Konferansında, Osmanlı Devleti'nin İtilaf devletleri arasında bütünüyle bölüşülmesi istendi.
1919- Yunanlılar İzmir'i işgal etti.
1919- Sabahtan itibaren yaklaşık 12.000 kişiyi bulan Yunan kuvvetleri İzmir'e çıkmaya başladı. Kadifekale'ye Yunan topları yerleştirildi.
1919- Yunan güçlerine ilk kurşunu atan Hukuku Beşer gazetesi Başyazarı Hasan Tahsin (Osman Nevres) ile Askerlik Şube Başkanı Albay Süleyman Fethi şehit edildiler.
1919- Türk Kurtuluş Savaşı 15 Mayıs 1919'da Yunanlıların İzmir'i işgali sırasında düşmana ilk kurşunun atılmasıyla başladı.
1920- 1. Yozgat İsyanı başladı.
1974- Şehit gazeteci Hasan Tahsin adına İzmir Konak Alanı'na dikilen İlk Kurşun Anıtı, Cumhurbaşkanı
Fahri Korutürk tarafından açıldı.
1995- Almanya'da, Türkiye ve Atatürk aleyhinde kampanyalar yürüten ve kendisini halife ilan eden ''Kara
Ses Cemalettin Kaplan'' öldü.
16 MAYIS
1919- Mustafa Kemal, Samsun'a gitmek üzere Bandırma vapuru ile İstanbul'dan ayrıldı.
1919- İzmir'in işgali bütün Anadolu'da protesto edilmeye başladı. Telgraflar çekilmeye, mitingler yapılmaya, direniş için örgütlenilmeye başlandı.
1926- Son Osmanlı padişahı VI. Mehmet Vahdettin, İtalya'nın San Remo kentinde öldü.
1993- DYP Genel Başkanı, Başbakan Süleyman Demirel, 244 oyla Türkiye'nin Dokuzuncu Cumhurbaşkanı oldu.
17 MAYIS
1919- İtalyanlar Söke'yi işgal etti.
1928- Türkiye Cumhuriyeti Hıfzıssıhha Müessesesi kuruldu.
1967- İmam hatip okullarını bitirenlere, üniversitelere girme hakkı tanındı.
1971- İsrail'in İstanbul Başkonsolosu Efraim Elrom, 4 terörist tarafından kaçırıldı. Elrom'un cesedi, bir
apartman dairesinde bulundu.
1994- Türkiye ekonomisi, 14 yıl aradan sonra yeniden IMF denetimine girdi.
2000- Arsenal takımını penaltılarla 4–1 yenen Galatasaray, UEFA Kupası'nı kazandı.
2006- Danıştay 2. Dairesine silahlı saldırı düzenlendi. Daire üyeleri toplantı halindeyken düzenlenen saldırıda,
üye Mustafa Yücel Özbilgin öldü, Daire Başkanı Mustafa Birden, üyeler Ayfer Özdemir ve Ayla Gönenç ile Tetkik
Hâkimi Ahmet Çobanoğlu yaralandı. Saldırıyı gerçekleştirdiği belirtilen İstanbul Barosuna kayıtlı avukat Alparslan Arslan, Danıştay binasından çıkamadan yakalandı.
18 MAYIS
1982- Eski Milli Selamet Partisi Milletvekili Halit Kahraman Almanya'da eroin kaçakçılığından aldığı hapis cezası bitince Türkiye'ye teslim edildi. İki gün sonra Ankara'da tutuklandı.
1994- TSK'ye ait savaş uçakları, terör örgütü PKK'nın Irak'ın kuzeyindeki Zeli Kampı'nı bombaladı. Yüzlerce
teröristin yok edildiği bildirildi. Hakkâri, Bingöl ve Kahramanmaraş'taki operasyonlarda da 52 terörist
öldürüldü.
2006- Danıştay saldırısında ölen 2. Daire Üyesi Mustafa Yücel Özbilgin'in Kocatepe Camisi'ndeki cenaze törenine katılan eski başbakanlardan Bülent Ecevit, daha sonra gittiği evinde aniden tansiyonu yükselerek fenalaştı ve GATA'ya kaldırıldı. Beyin kanaması geçirdiği belirlenen Ecevit, ameliyat edildi.
19 MAYIS
1919- Mustafa Kemal Paşa, karargâhıyla beraber Samsun'a çıkarak Milli Mücadele'yi başlattı.
1920- T.B.M.M.'nde Damat Ferit ile arkadaşlarının yurttaşlıktan çıkarılmasına karar verildi.
1935- İngiliz casus T. E. Lawrence (Arabistanlı Lawrence) motosiklet kazasında öldü.
1943- Ankara'da Gençlik Parkı törenle açıldı.
1981- Atatürk'ün Selanik'te doğduğu ev yeniden düzenlenerek Devlet Bakanı İlhan Öztrak tarafından
hizmete açıldı. Atatürk'ün AOÇ'deki evinin benzerinin temeli, Başbakan Bülend Ulusu tarafından atıldı.
2000- Atatürk Uluslararası Barış Ödülü, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'a verildi.
20 MAYIS
1928- Uluslararası rakamların kullanılmasına ilişkin kanun kabul edildi.
1933- Milli Savunma Bakanlığına bağlı ‘Hava Yolları Devlet İşletmesi’ kuruldu.
1934- Kayseri Mensucat Fabrikası’nın temeli Başbakan İsmet İnönü tarafından atıldı.
1946- Türkiye, UNESCO Antlaşması'nı onayladı.
1971- Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği kuruldu.
