2.ANAFARTALAR ZAFERİ (21 AĞUSTOS 1915)

Abone Ol

Müttefikler Çanakkale savaşlarında, hem Seddülbahir hem de Arıburnu’nda başarılı olamayınca, Çanakkale Boğazı’nı, geriden sarkarak ele geçirmek amacıyla harekete geçerler.

General Hamilton, Türk Ordusu’nun gerilerine sarkmak ve çember içine alıp yok etmek için, Büyük ve Küçük Kemikli Burunları arasında yer alan Suvla sahillerine çıkıp, Anafartalar’da üçüncü bir cephe açmaya karar verir. Hedef, Conkbayırı ve Koçaçimentepe bloğunu ele geçirerek buradan ilerleyip, Çanakkale Boğazı’na inerek hâkim olmaktır.

Bu amaçla da, 9.İngiliz Kolordusunu, 6–7 Ağustos gecesi karanlıktan yararlanarak bölgeye çıkartır. Sabah gün ağarmadan von Sanders, Saros Grup Komutanına 7. ve 12. Tümenlerle süratle Anafartalar kesimine gitmesini ve karaya çıkan İngiliz birliklerine 8 Ağustos sabahı erkenden taarruz edilmesi emrini verir. Anafartalar Müfrezesi komutanı Yarbay Vilmer’e de, Saros’dan iki tümenin gelişine kadar, İngilizlerin ilerleyişine engel olunmasını emreder.

Liman von Sanders, bundan sonra, Kurmay Albay Mustafa Kemal’i, 8 Ağustos 1915 günü saat 21.45’de, Anafartalar Grup Komutanlığına atar. Anafartalar Grup Komutanı Kurmay Albay Mustafa Kemal; 9 Ağustos sabahı 12. tümenle 9. İngiliz Kolordusuna, 7.Tümenle de Anzak Kolordusu ile işbirliği yapmasına engel olmak amacıyla, Damakçılık Bayırı yönünde saldırıya geçer. Her iki tümenin saldırıları da başarılı olur. İngiliz Birlikleri, beklemedikleri bu karşı Türk taarruzu ile şaşkına dönüp, ağır kayıplar verirler.

Birinci Anafartalar Muharebeleri olarak adlandırılan bu harekât sonunda, durum değerlendirmesi yapan Mustafa Kemal şöyle demiştir: “...Gerçekte, düşmanın bir kolordusunu zayıf bir tümenimle Kireçtepe-Azmak arasında yenmiş, Tuzla Gölüne kadar takip ederek orada tespit etmiştim.”

Diğer taraftan yeni çıkan birliklerle güçlendirilen 9. İngiliz Kolordusu, Anafartalar yönünde iki kanat harekâtı daha denediyse de başarılı olamamıştır. Ancak, Türkler açısından bu bölgede durum, savunulması güç bir konum olduğu için tehlikeli sayılırdı. Tehlikeli durumu düzeltmek için Liman von Sanders, Kuzey Grubundaki 8 Tümeni iki alayla takviye ederek, Anafartalar grup Komutanı Mustafa Kemal’in emrine verir. Tümen karargâhına 9–10 Ağustos gecesi gelen Grup Komutanı Mustafa Kemal, takviyeli 8. Tümeni 10 Ağustos sabahı karanlıkta, sadece süngü kullanarak hücuma geçirir. İngilizlere çok ağır kayıplar verdirilerek harekât başarılı olur.

Daha sonra, savunma yapılabilecek ek arazinin ele geçirilmesi üzerine, ulaşılan bu ileri çizgide de destek ve güçlendirmeler yapılarak savunmaya geçilir. Böylece, diğer bölgelerde olduğu gibi Anafartalar Bölgesinde de savaş, boşaltmaya kadar, siper ve mevzi savaşına dönüşmüş olur. Diğer bir deyişle, General Hamilton’un İkinci Planı da başarısız olmuş, hedefine ulaşmamıştır.

Çanakkale Savaşları kara harekâtıyla ilgili olarak belirtilmesi gereken önemli bir diğer nokta da şudur: Tüm bu çarpışmalar ve karşılıklı saldırılar sırasında, Türkler mertçe, dürüstçe ve kahramanca çarpışmış, insancıl meziyetlerini ve güçlü kişiliklerini sergilemişlerdir. İster Seddülbahir’de, ister Suvla’da ya da, Anafartalar’da olsun durum aynıdır. Örneğin; Kızılhaç çadırları ve hastane gemileri, yaralı taşıyan botlar, ya da sedyeleri hedef alan atışlar yapılmamıştır.

Tepelerin Türklerin elinde olmasına ve olumlu doğa koşullarına karşın, düşmanın sürekli olarak çekindiği zehirli gaz kullanılmamış, su kaynakları zehirlenmemiş, bu yöntemler hiçbir zaman mert ve dürüstçe bir tutum sayılmamıştır. Savaş alanında ele geçen esirlere ve yaralı düşman askerlerine yapılan insancıl muameleler öyle görünüyor ki, Anzakları gerçekten şaşırtmıştır. Çünkü daha önce kendilerine anlatılan ya da Mısır’da karşılaşıp hakkında belirli ön yargılar ve imajlar geliştirdikleri Türk askeri Abdul, Gelibolu Yarımadası’nda çok farklı bir tutum sergilemiştir.

18 AĞUSTOS

1920- Kuvayı Milliye birlikleri Antep'e girdi.

1934- II. Türk Dil Kurultayı, Mustafa Kemal'in koruyucu başkanlığında Dolmabahçe Sarayı'nda çalışmalarına başladı.

1952- İzmir, NATO'nun güneydoğu karargâh merkezi oldu.

1961- Türkiye'de ilk kez bir banka soyuldu. Bankayı soyan Necdet Elmas, 30 Ağustosta Darıca'da yakalandı.

1974- Kıbrıs'ta ateşkes ancak 6 saat sürdü. Rumların ateş etmesine Türk birlikleri karşılık verdi.

19 AĞUSTOS

1915- Mustafa Kemal, 16. Kolordu Komutanı oldu.

1916- Ruslar, 2. Ordu cephesinde yeniden taarruza başladı.

1920- Sevr Barış Antlaşması'nı imzalayanlar ve Saltanat Şûrası'nda olumlu oy kullananlar TBMM'nce vatan haini ilân edildi.

1934- Hitler, meclisin kararıyla "Führer" ilan edildi.

1946- Çin'de iç savaş başladı.

1966- Varto'da 6,9 büyüklüğündeki depremde 2 bin 394 kişi öldü.

1974- Rumlar, Kıbrıs'taki ABD elçisi Roger Davies'i öldürdü.

20 AĞUSTOS

1921- Yunanlılar, Bolvadin'i işgal etti.

1936- 9 Eylül Panayırı, İzmir Enternasyonal Fuarı adını aldı.

1974- Magosa'ya 15 kilometre uzaklıktaki Türklere ait Atlılar köyünde Rumlar tarafından yapılan katliam ortaya çıkarıldı. Bir çukura gömülmüş 57 Türk'ün cesedi bulundu.

1998- Maliye Bakanlığı, kapatılan RP'nin malvarlığıyla ilgili incelemeleri sırasında, 1,2 trilyon lira nakit açığı buldu. Kapatılan RP'nin Genel Başkanı Necmettin Erbakan ve 78 kişi hakkında açılan dava sonucunda, 6 Mart 2002'de Erbakan ''evrakta sahtekârlık'' suçundan 2 yıl 4 ay hapisle cezalandırıldı.

2016- Gaziantep kent merkezindeki bir düğün sırasında düzenlenen terör saldırısında 51 kişi hayatını kaybetti.

21 AĞUSTOS

1915- II. Anafartalar Zaferi. İngilizler geri püskürtüldü.

1922- Mustafa Kemal Paşa, mareşal üniformasıyla katıldığı, ordu komutanlarıyla Akşehir'de yaptığı son toplantıda, Büyük Taarruz emrini verdi.

1944- Son Osmanlı Halifesi Abdülmecit, Paris'te öldü.

1960- Çanakkale Anıtı törenle açıldı.

1982- Türkiye'de Yüksek Öğrenim Kurulu (YÖK) öğretim üyelerinin demeç vermelerini yasakladı.

2017- Tarihin en büyük güneş tutulması gerçekleşti. 90 dakika süren tutulmada, 2 dakika 40 saniye boyunca güneş tamamen kapandı. Güneşin yüzölçümü ilk kez gerçek değerine yakın olarak hesaplanabildi.

22 AĞUSTOS

1910- Japonya, işgal ettiği Kore'yi topraklarına kattı.

1924- Ankara'da Muallimler (Öğretmenler) Kongresi toplandı.

1935- Türk Tarihi Tetkik Cemiyetince ilk arkeoloji kazısı, Çorum-Alacahöyük'te başlatıldı.

1946- Türkiye; Sovyet Rusya'nın ’’Boğazlar'ın savunmasına katılma’’ isteğini reddetti.

1986- Üçüncü Cumhurbaşkanı Celal Bayar, İstanbul'da 103 yaşında veda etti.

2000- Azerbaycan'ın eski Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey, tedavi gördüğü Ankara'da öldü.

23 AĞUSTOS

1703- Sultan II. Mustafa'nın yerine kardeşi Şehzade Ahmet (III. Ahmet) tahta çıkarıldı.

1916- Ruslar, Bitlis ve Muş bölgelerinde yeniden taarruza başladı.

1921- Yunan ordusunun saldırısıyla, Sakarya Meydan Savaşı başladı.

1923- Lozan Barış Antlaşması, Büyük Millet Meclisinde onaylandı.

1925- Mustafa Kemal, Kastamonu gezisi sırasında "Şapka ve Kıyafet Devrimi"ni başlattı.

1955- İngiltere'ye Kıbrıs için ilk nota verildi.

24 AĞUSTOS

1851- Osmanlı Hükümeti, Palmer ve Goloschimid şirketleriyle sözleşme imzalayarak, borç para aldı.

1936- Üçüncü Türk Dili Kurultayı İstanbul'da Dolmabahçe Sarayı'nda çalışmalarına başladı.

1958- Bursa yangınında, tarihi Kapalıçarşı dâhil 2 bin ev ve dükkân yandı.

1968- Fransa, Pasifik'teki hidrojen bombası deneyinin ardından "Nükleer Kulüp"ün 5. Üyesi oldu.

1991- Estonya, Letonya ve Ukrayna bağımsızlığını ilan etti. Sovyetler Birliği'nin dağılma süreci başladı.