Ulusal egemenliğe dayanan, tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini oluşturan ilk kuruluş belgesi olması nedeniyle Amasya Genelgesi'nin Türk tarihinde ayrı bir yeri ve önemi vardır.

Mustafa Kemal ve arkadaşları, Havza'daki çalışmalarını tamamladıktan sonra 12 Haziran 1919'da Amasya'ya geçtiler. Milli Mücadele çalışmalarını sürdüren Mustafa Kemal, Hüseyin Rauf Orbay, Refet Bele ve Ali Fuat Cebesoy birlikte Amasya Genelgesi'ni hazırladılar. Hazırlanan bildiri, Erzurum'da 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir'e sunuldu. O'nun da onayının alınmasından sonra, bildiri, 22 Haziran 1919'da tüm mülki amir ve askeri komutanlara telgrafla Abdurrahman Rahmi Efendi tarafından ulaştırıldı.

Amasya Genelgesi, milli mücadelenin temel gerekçe, amaç ve yöntemini ilk olarak belirtmiş oldu. Amasya Genelgesi'nin yayınlanması İstanbul'da bulunan işgal güçlerinin tepkisini çekmişti. Özellikle İngilizlerin, Mustafa Kemal'i geri getirmek için İstanbul Hükümeti üzerindeki baskıları iyice artmıştı. Mustafa Kemal, İstanbul'a dönmediği için daha sonra görevinden alınacaktır. O sırada İçişleri Bakanı olan ve Milli Mücadele'ye sıcak bakmayan Ali Kemal Bey, bir genelge yayınlayarak, Mustafa Kemal'in iyi bir asker olduğunu, fakat İngiliz baskısı sonucu görevinden alındığını duyurmuştur.

Mustafa Kemal, Amasya genelgesini 9.ordu müfettişi sıfatı ile imzalamıştır.

Amasya genelgesi, Milli Mücadelenin zor günlerinde önemli görüşmeler yapılacak ve önemli kararlar alınacak olan Kışlay-ı Hümayun’da (Saraydüzü Kışlası) imzalanmıştır.

Amasya Genelgesi'nin içeriği

1- Vatanın bütünlüğü, milletin istiklâli tehlikededir.

2- İstanbul Hükümeti, üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir. Bu hal, milletimizi âdeta yok olmuş göstermektedir.

3- Milletin istiklâlini, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

4- Milletin içinde bulunduğu bu duruma göre harekete geçmek ve haklarını yüksek sesle cihana işittirmek için her türlü tesir ve denetimden uzak milli bir heyetin varlığı zaruridir.

5- Anadolu'nun her bakımdan emniyetli yeri olan Sivas'ta bir kongre toplanacaktır.

6- Bunun için her ilden milletin güvenini kazanmış üç temsilcinin mümkün olduğu kadar çabuk yetişmek üzere yola çıkarılması gerekmektedir. Bu temsilciler, Müdafaa-i Hukuk, Redd-i İlhak cemiyetleri ve belediyeler tarafından seçilecektir.

7- Her ihtimale karşı, bu meselenin bir milli sır halinde tutulması ve temsilcilerin, lüzum görülen yerlerde, seyahatlerini kendilerini tanıtmadan yapmaları lazımdır.

8- Doğu illeri için, 10 Temmuz'da Erzurum'da bir kongre toplanacaktır. Bu tarihe kadar diğer illerin temsilcileri de Sivas'a gelebilirlerse; Erzurum Kongresi'nin üyeleri, Sivas genel kongresine katılmak üzere hareket edecektir.

Amasya Genelgesinin Önemi

1-Türk inkılâbının ihtilal safhası başlamıştır.

2-Kurtuluş Savaşı'nın gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiştir.

3-İlk kez milli egemenliğe dayalı bir yönetimden bahsedilmiştir.

4-İstanbul Hükümeti ilk kez yok sayılmıştır.

5-Türk Milleti hem İstanbul'a hem de işgalci güçlere karşı mücadeleye çağırılmıştır.

6-Kurtarıcı olarak görülen padişah, hilafet, manda ve himaye düşüncesinin yerini millet ve milliyetçilik düşüncesi almıştır.

7-Üstü kapalı olarak "Temsil Kurulu"'nun oluşturulmasından bahsedilmiştir.

8-Mustafa Kemal, padişah tarafından kendisine verilen yetkiyi aşmıştır.

9-Direniş esasları ilk defa Amasya'da yazılı bir ilke haline getirilmiştir.

20 HAZİRAN

1907- Mustafa Kemal, kıdemli Yüzbaşı'lığa terfi etti.

1933- İstanbul Üniversitesinde, İnkılâp Enstitüsü kurulması kararlaştırıldı.

1938- 19 Mayıs, milli bayram günü oldu. ''Dağ Başını Duman Almış'' marşı, Gençlik ve Spor Bayramı marşı olarak kabul edildi.

1976- İlk kez yapılan Kıbrıs Türk Federe Devleti seçimlerinde Rauf Denktaş ''Devlet Başkanı'' seçildi.

1982- ''Banker Kastelli'' olarak tanınan Cevher Özden ve eşinin İsviçre'ye kaçtığı bildirildi.

1984- Viyana'da Çalışma Ataşesi Erdoğan Özen, otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldü.

2005- Almanya'dan sınır dışı edilen İslami Cemiyet ve Cemaatleri Birliği yöneticisi Metin Kaplan, ''anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye teşebbüs etmek'' suçundan müebbet ağır hapis cezasına çarptırıldı.

21 HAZİRAN

1921- Zonguldak, Fransızlardan geri alındı. (Zonguldak'ın kurtuluşu).

1921- Adapazarı, Yunanlılardan geri alındı. (Adapazarı'nın Kurtuluşu).

1934- Soyadı Kanunu, TBMM'de kabul edildi.

1938- Türkiye, Milletler Cemiyeti'ne bir nota verdi. Notada Türkiye'nin Hatay'daki Milletler Cemiyeti Komisyonu ile ilişkilerini kestiği bildirildi.

1946- Rize çay fabrikasının temeli atıldı.

1987- Mardin'in Ömerli ilçesine bağlı Pınarcık köyünde teröristler, 14'ü çocuk olmak üzere 23 kişiyi katletti.

1990- İran'da meydana gelen depremde 25 bin kişi öldü.

22 HAZİRAN

1919- Amasya Genelgesi:

"Vatanın bütünlüğü, ulusun bağımsızlığı tehlikededir. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.''

1920- Yunanlılar Milne Hattı'nı geçerek, genel taarruza başladı.

1964- Başbakan İsmet İnönü, ABD Başkanı Lyndon Johnson ile Kıbrıs sorununu görüştü. İnönü, ''Türkiye barışçıdır, ancak adalete dayanmayan barış uzun ömürlü olamaz'' dedi.

1973- ''Toprak ve Tarım Reformu Kanunu'' kabul edildi. Uygulama yetersiz kalınca, yasa, 1978'de iptal edildi.

2012- Suriye, Türk savaş uçağını düşürdü.

2016- İlahiyat Profesörü Yaşar Nuri Öztürk hayatını kaybetti.

23 HAZİRAN

1920- Yunan kuvvetleri Karaağaç ve Salihli’yi işgal etti.

1939- Hatay'ın anavatana katılmasına ilişkin antlaşma, Ankara'da imzalandı.

1941- Refah şilebi bir denizaltı tarafından batırıldı, 168 kişi öldü.

1954- İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanlığına seçilen Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan, ilk kadın dekan oldu.

1975- CHP Genel Başkanı Ecevit, Gerede'de konuşma yaparken saldırıya uğradı.

1996- HADEP Kongresi'nde Türk bayrağının indirilerek yerine terör örgütü PKK'yı temsil eden flama asılması, büyük tepkiyle karşılandı. 25 Haziranda tüm yurtta ''bayrak asma kampanyası'' başlatıldı.

24 HAZİRAN

1920- Yunanlılar, Alaşehir'i işgal etti.

1936- Türk Basketbol Milli Takımı, ilk maçında Yunanistan’ı 49–12 yendi.

1961- Almanya'ya gidecek ilk işçi kafilesi yola çıktı.

1967- İstanbul'da üniversite öğrencileri, ABD 6. Filosunun ziyaretini protesto etti.

1992- Türkiye Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonu (Türkiye Kamu-Sen) kuruldu.

2008- Tekel'in sigara bölümü imzalanan sözleşmeyle birlikte British American Tobacco'ya devredildi.

25 HAZİRAN

1920- İngiltere ve Fransa savaş gemileriyle Mudanya'ya asker çıkarttı.

1920- Yunanlılar Bigadiç'i işgal etti.

1920- İngilizler Karamürsel'i işgal etti.

1923- Mustafa Kemal Paşa, İzmir'den milletvekili seçildi.

1971- Türkiye'de yapılan ilk firkateyn Berk, Gölcük'te denize indirildi.

1993- Tansu Çiller, Türkiye'nin ilk kadın başbakanı oldu.

26 HAZİRAN

1928- Yeni Türk alfabesini hazırlamak amacıyla kurulan Dil Encümeni, ilk toplantısını Ankara'da yaptı.

1945- Birleşmiş Milletler kuruldu.

1977- Ankara Ulus'taki Merkez Çarşısı tamamen yandı.