Dünya Uzay Haftası kapsamında Necip Fazıl Kültür Merkezinde bir araya gelen Bolulu öğrenciler, Mars’a yolculuk hakkında bilgileri NASA’da görevli Dr. Umut Yıldız’dan aldı.
Haber: Oğuzhan Eke – Burhan Yeşiltaş
Bolulu öğrenciler Dünya Uzay Haftasında, Mars’ı birinci ağızdan dinledi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (BAİBÜ) Fizik ve Astronomi Topluluğu tarafından Necip Fazıl Kültür Merkezinde düzenlenen etkinlikte; ilkokul, ortaokul, lise ve üniversite öğrencileri Mars ve NASA çalışmaları hakkındaki bilgileri, NASA’da görev yapan Dr. Umut Yıldız’dan dinledi. Söyleşi saygı duruşu ve İstiklal Marşı okunması ile başladı.
SÖYLEŞİ HAKKINDA BİLGİ VERİLDİ
BAİBÜ Fizik ve Astronomi Topluluğu kurucusu Gözde Doğru, konuşma yaparak, konferansın düzenlenmesinde emeği geçenlere teşekkür etti. Doğru’nun ardından kürsüye Prof. Dr. Ahmet Varilci geldi. Prof. Dr. Varilci, programa konuşmacı olarak katılan Dr. Umut Yıldız’dan ve çalışmalarından bahsederek, “Mars ve Marsa Yolculuk adlı, Dr. Umut Yıldız söyleşisine hoş geldiniz. 1999 yılında Birleşmiş Milletler, 4-10 Ekim arasını Uzay Haftası ilan etti. Türkiye’deki kutlamalar vesilesiyle de Umut Yıldız’ı burada görüyoruz. Çok yoğundu. Bu yoğunluk içerisinde bize zaman ayırdı. Onun için kendisine teşekkür ediyoruz. Gözde’nin de tabi bu işte baya bir etkisi var. Biraz da Umut Yıldız hakkında bilgi vereyim size. Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünü bitirdikten sonra Hollanda’ya geçmiş. Dünya’da ilk 80’e giren üniversitelerde doktorasını yapmış ve ondan sonra direkt NASA’ya geçmiş. NASA’da da molekül astrofiziği, yıldız oluşumu, molekül bulutları, veri madenciliği ve uzay haberleşmesi üzerine de orada çalışmakta” dedi.
“GEZEGENLERE ROBOTLAR GÖNDEREBİLİRSİNİZ”
NASA’da görevli Dr. Yıldız, söyleşi boyunca katılımcı öğrencilere sorular sorarak bilgi verdi. Konuşmasında uzaya canlı göndermenin zorluğuna dikkat çeken Yıldız, “Şu son zamanlarda sürekli Mars’ı duyuyoruz. Kimden dolayı duyuyoruz. Bir isim var aslında, ‘Mars’a gideceğiz’ diyen. Elon Musk var… Bir yere insan göndermeden önce sizin çok çok çok farklı çalışmalarınız gerekiyor. Bir yere uydu gönderirsiniz, robot gönderirsiniz, uzaya değil bir gök cismine, işte aya gönderirsiniz, Mars’a gönderirsiniz, Venüs’e gönderirsiniz. Gezegenlere robotlar gönderebilirsiniz… O da oluyor ama insan gerçekten zor” ifadelerini kullandı.
“ANLAYABİLMEMİZ İÇİN ORAYA GİTMEMİZ GEREKİYOR”
Mars’ı anlamak için mutlaka gidilmesi gerektiğine vurgu yapan Yıldız, “Neden uzay araçları gönderiyoruz. Aslında cevabı çok basit bir soru gibi geliyor değil mi? Canlıyı gönderemeyeceğimize göre, aynen öyle haklısınız. Ama şöyle söyleyebiliriz. Mars’ı gözlemliyoruz, teleskoplarımız var. Hatta çok büyük teleskoplarımız var. Biz bu çok büyük teleskoplarımızla Mars’taki atmosferi rahatlıkla anlayabiliyoruz. İşte toprağının kırmızı olduğunu zaten görebiliyorsunuz… Ama detaylı bir şeyler anlamak istiyorsanız, ne yapmanız gerekiyor? İlla ki oraya gitmeniz gerekiyor. Örneğin Mars’ın kutuplarında suyu görüyoruz, kutupları görüyoruz ama başka nerelerde su var bunu anlayabilmemiz için illa oraya gitmemiz gerekiyor” diye konuştu.
“MİSYONLAR 20 SENELİK BİR EMEKTEN GEÇİYOR”
Mars’a gerçekleştirilen misyonların hazırlık sürecine değinen Yıldız, “Curiosity, Mars’a iner inmez, verilerini almaya başladıktan hemen sonra, bir sonraki Mars Misyonu hemen planlanmaya başladı. 2012’den. Bir sonraki ne zaman fırlatıldı 2020’de. 6 ay sürdü 18 Şubat 2021’de de Mars’a ulaştı. Diyeceksiniz ki ‘bunların dizaynları birbirine çok benziyor, 8 sene ne yaptınız?’ Ya bırakın Perseverance’ın 8 sene olmasını, ondan 10 sene daha öncesine gidiyor ki, Curiosity’nin dizaynını da buna eklemeniz lazım. Yani kısacası, ‘Mars’a vardık, oh ne güzel’ dediğiniz o misyonlar var ya, en az 20 senelik bir emekten geçiyor” şeklinde konuştuk.
Söyleşiye öğrencilerin yoğun ilgi gösterdiği görüldü.
