Gıda Mühendisleri Derneği Bolu Temsilcisi Endüstri Mühendisi ve C Sınıfı İş Güvenlik Uzmanı Mesut Fidan, Evde Gıda Güvenliği ile ilgili bilgiler vererek önemli açıklamalarda bulundu. Fidan, gıda zehirlenmesinin nedenleri, mutfakta gıda güvenliği, pişmiş ve çiğ gıdalar, gıdaların saklanma koşulları, temizlik ve genel depolama ilkelerini anlattı.
Haber: Aslı Akış
Gıda Mühendisleri Derneği Bolu Temsilcisi Endüstri Mühendisi Mesut Fidan, Dünya üzerinde her yıl binlerce kişi gıda zehirlemesinden hayatını kaybettiğini, Gıda Güvenliği son yıllarda artan hastalıklar ve yaşanan Covid-19 pandemisiyle önemini bir kez daha gösterdiğini, Gıda yaşam için olmazsa olmaz bir ihtiyaç olduğunu söyledi.
İnsanın en temel hakkının güvenilir gıda tüketme hakkı olduğuna dikkat çeken Endüstri Mühendisi Mesut Fidan, yapılan araştırmalar gıdadan kaynaklı hastalıkların çoğunun mikroorganizmalardan ve kimyasal maddelerden kaynaklandığının belirlendiğini vurgulayarak evde gıda güvenliğinin önemini tek tek sıraladı.
GIDA ZEHİRLENMESİNİN NEDENLERİ
Fidan; “Gıdaların yetersiz soğutulmasından, yiyeceklerin hazırlandıktan sonra servis edilene kadar oda sıcaklığında uzun süre bekletilmesinden, gıdalara yeterli ısıl işlem uygulanmamasından ve uygun olamayan sıcaklıklarda depolanmasından kaynaklanmaktadır.
Satın alınan sağlıklı gıdalar evlerde de güvenirliğini sağlamalı. Evlerimizde ailemize sağlıklı gıdalar yedirmek ve gıdalarımızı israf etmeden sağlığını bozmayacak şekilde muhafaza etmek için yeterli düzeyde önlemler alınmalıdır.
MUTFAKTA GIDA GÜVENLİĞİ
Mutfaklarda mikroorganizmaların çoğalması, hastalıklara neden olması çoğunlukla mutfaklardaki uygulamalarla ilişkilidir. Besin kaynaklı hastalıklardan korunmak için uyulması gereken bazı temel kurallar vardır.
TEMİZLİĞE ÖNEM VERİN
Özellikle korona sürecinde daha da ön plana çıkan husus; temizlik. Tuvaletten sonra, yemek yapmaya başlamadan önce ve yemek yaparken eller sık sık en az 20 sn. yıkanmalıdır.
Mutfaklar devamlı olarak temiz ve düzenli olmalıdır. Mutfak lavabosu, kesme doğrama
tahtaları ve yemek hazırlama kapları sürekli olarak temizlenmeli ve mikroplardan arındırılmalıdır.
PİŞMİŞ VE ÇİĞ GIDALARI AYRI TUTUN
Mikroorganizmaların besinden besine bulaşmasını önlemek amacıyla çiğ et, yumurta, tavuk ve deniz ürünlerini diğer besinlerden ayrılmalıdır. Çiğ etten, pişmiş ete mikroorganizmaların bulaşması daha kolaydır. Bu nedenle çiğ ve pişmiş besinler birbirlerine temas etmeyecek şekilde saklanmalıdır. Çiğ gıda hazırlanmasında kullanılan bıçak doğrama gibi ekipmanlar başka yiyeceklerde kullanılmamalıdır.
İYİCE PİŞİRİN
Yemeklerin pişirilmesi sırasında 70 ˚C’nin üstünde patojenler yok edilir, mikroorganizmaların büyük çoğunluğu ölür. Ancak piştikten sonra ağzı açık olarak tutulan besinlerin dışarıdan gelen mikroorganizmalarla çapraz bulaşma sonucu bozulma olasılığı oldukça fazladır. Özellikle et, tavuk, yumurta ve balık gibi hayvansal ürünlerin iyice pişirilmesi gerekmektedir.
YİYECEKLERİNİZİ DOĞRU ISIDA SAKLAYIN
Süt, peynir, tereyağı vb. sadece pastörize edilmiş sütten yapılan ürünlerin kullanılması gerekir. Eğer bu tip ürünlerin uzun süre saklanması gerekiyorsa soğutucularda saklanmalıdır. Deniz ürünlerini soğutucularda saklanmalıdır. Çok uzun süre bekletmeden pişirilmelidir. Donmuş olan besinlerin çözdürülmesi gerekirse, buzdolabı ısısında bekleterek çözdürülmelidir. Kuru depolarda muhafaza edilen gıdaların sıcaklığı 15- 20˚C‘yi geçmemelidir. Nem oranı % 60- 65 olmalıdır. Pişmiş yemekler oda sıcaklığında iki saatten fazla bekletilmemelidir. Pişirilmiş fakat hemen tüketilmeyecek yemekler buzdolabında 0-4 ˚C arasında tutulmalı, servis edilecek yemekler ise 60˚C altına inmemesine r dikkat edilmelidir.
TEMİZ SU TEMİZ MALZEME KULLANIN
Temiz su kullanın, sebze ve meyvelerin temiz bir kap içinde ovularak yıkanması gerekir. Toz ve toprak mikroorganizmalar için en iyi bulaşma kaynağıdır.
Yiyecek hazırlama ve pişme kaplarını iyice yıkanmalıdır. Aşınmış pişirme kaplarını kullanılmamalıdır. Çatlak ve çok küçük gözenekleri olan yüzeylerde mikroorganizmalar kolaylıkla çoğalabilir. Rengi değişmiş, yumuşamış veya çürümüş besinleri, böceklenmiş veya kemirgenlerce zarar görmüş besinlerin atılması gerekir. Bu tür besinler kesinlikle kullanılmamalıdır. Konserve besinlerde sızıntı ve bombeleşme var ise bu tip besinler kesinlikle kullanılmamalıdır. Öldürücü olabilir.
Yumurta satın alırken kabuğu temiz ve çatlak olmayanlar tercih edilmelidir. Mayonez gibi
çiğ yumurtanın kullanıldığı ürünlerin hazırlanmasında temizliğinden ve tazeliğinden emin olmadığınız yumurtalar kullanılmamalıdır. Temizlik malzemeleri ve araç gereçleri gıdalarla aynı depoya konmamalıdır. Düzenli temizlik, etkin haşere ve kemirgen kontrolü sağlanmalıdır.
GENEL DEPOLAMA İLKELERİ
Satın aldığınız besinleri hemen kullanmayacaksanız uygun sıcaklıkta depolayın. Buzdolabını uygun sıcaklıkta (0- 4˚C) olduğunu sık sık kontrol edin. Buzdolabının kapağını gereğinden uzun süre açık tutmayın. Çiğ et, tavuk ve balıkları ayrı paketlerde ve ayrı saklama kaplarında buzdolabının en soğuk rafında saklayın. Çapraz bulaşmayı önlemek amacıyla çiğ besinler ile pişmiş yiyecekleri ayrı raflarda, pişmiş yiyecekleri üst raflarda ve üzeri kapalı şekilde depolayın. Çiğ kümes hayvan etleri, balıklar veya diğer etlerden damlayan suların kesinlikle diğer yiyeceklerle temasını engelleyin ve bu tür yiyecekleri mümkünse buzdolabının dondurucu kısmında depolayın. Pişen yemekleri hemen servis edilmeyecekse, en fazla 2 saat içerisinde uygun koşullarda soğutarak buzdolabına kaldırın. Çabuk bozulabilen, dayanıksız besinleri, kalitelerinin en üst düzeyde olduğu zamanda satın aldıktan sonra en kısa sürede tüketin. Dondurulmuş halde satın aldığınız besinleri kendi paketlerinde saklayın Donduracağınız besinlerin üzerine besinin cinsini, dondurma tarihini yazarak etiketleyin” ifadelerini kullandı.
