Osmanlılarda ilk rasathane İstanbul'da Sultan III. Murat döneminde (1574–1595) Takiyüddin tarafından kurulmuştur. Şam'da 1526 senesinde doğan Takiyüddin, Şam ve Mısır'da eğitimini tamamladıktan sonra bir müddet kadılık ve müderrislik yapmış, bu arada astronomi ve matematik alanında önemli çalışmalarda bulunmuştur. l570'te Mısır'dan İstanbul'a gelen Takiyüddin, bir sene sonra (1571) vefat eden Müneccim başı Mustafa Çelebi’nin yerine müneccimbaşı’lığa tayin edilmiştir.

Takiyüddin’in matematik ve gökbilim başta olmak üzere birçok alanda araştırmaları vardır. Özellikle trigonometri alanındaki çalışmaları oldukça önemlidir. 16. yüzyılın ünlü gökbilimcisi Copernicus, sinüs fonksiyonunu kullanmamış, sinüs, kosinüs, tanjant ve kotanjanttan söz etmemiştir; oysa Takiyüddin bunların tanımlarını vermiş, kanıtlamalarını yapmış ve cetvellerini hazırlamıştır. Takiyüddin, aynı zamanda yetenekli bir teknisyendir. Güneş saatleri ve mekanik saatler yapmıştır.

16.yüzyılın ikinci yarısında, III. Murat döneminde İstanbul’da Tophane sırtlarında Takîyüddîn tarafından kurulan gözlemevinin Osmanlı bilim tarihinde önemli bir yeri vardır. Takîyüddîn, babasıyla İstanbul’a ilk gelişlerinde bazı önemli bilimsel toplantılara katılmıştı. Bu toplantılara katılanlar arasında Semerkand Gözlemevi’nin kurucularından Kutbettin Efendi ve oğlu Muhammet Efendi de bulunmaktaydı. Bu kişiler Takîyüddîn’in gökbilime meraklı olduğunu görerek onu bu mesleğe doğru yönlendirmeye gayret etmişler ve Kutbettin Efendi, Ali Kuşçu’dan devraldığı ve muhtemelen Semerkand kütüphanelerine ait olan matematik ve gökbilim ile ilgili bütün kitapları kendisine teslim etmiştir (1553). Böylece Takîyüddîn ilk bilgilerini buradan almış ve önemli matematik ve gökbilim eserlerini inceleme fırsat bulmuştur. Takîyüddîn, ekonomik nedenlerden dolayı yargı yolunu seçip Mısır’a giderek yargı görevinde bulunduktan sonra tekrar İstanbul'a gelmiş ve artık buradan ayrılamamıştır. Takîyüddîn İstanbul’da bir gözlemevi kurmayı arzu etmekteydi. İstanbul’a gelir gelmez bu arzusunu gerçekleştirmek üzere dönemin önemli bilginleriyle temasa geçti. 1571’de Müneccim başı Mustafa Çelebi ölünce yerine Müneccimbaşılığa atandı. Vezir Sokullu Mehmet Paşa ve Takîyüddîn’i himayesi altına alan Hoca Saadettin, Takîyüddîn’in gözlemevi kurma isteği ile ilgilendiler ve onu desteklediler. Bunun üzerine Takîyüddîn, kullanılan Zîc’in (Yıldızların, belirli zamanlarda durum ve yere göre konumlarını gösteren cetvel) gününü doldurduğunu, günün ihtiyaçlarına uygun olmadığını ve yeni gözlemler ışığı altında yeni tablolar oluşturulmasının gerekliliğini açıklayan bir rapor hazırladı. Bu raporla birlikte Padişahın huzuruna çıkan Hoca Saadettin ve Sokullu Mehmet Paşa; III. Murat’ı, bir gözlemevi kurulması konusunda ikna ettiler ve Padişah tarafından, Padişahın adıyla anılacak bir zîc hazırlamakla görevlendirildi (1575).

Bir büyük bir de küçük iki ayrı binadan müteşekkil olan rasathane, Tophane sırtlarında bir yerde inşa edilmiştir. Takiyüddin eski İslâm rasathanelerinde kullanılmış olan aletleri büyük bir titizlikle imal etmiştir. Bununla birlikte bazı yeni aletler de icat etmiş ve gözlemlerinde ilk defa kullanmıştır. Rasathane'de çoğunluğu astronomi ve matematik kitaplarından oluşan büyük bir kütüphane de kurulmuştur. Rasathanenin sekizi râsıd (gözlemci), dördü kâtip ve diğer dördü de yardımcı olarak vazife yapan, Takiyüddin ile birlikte on altı kişilik bir kadrosu bulunmaktaydı.

Şam ve Semerkand astronomi ekollerini şahsında birleştiren Takiyüddin, rasathanede ilk olarak Uluğ Bey Zîci'nin düzeltilmesi işine başlamıştır. Bununla birlikte Güneş ve Ay tutulmaları ile çeşitli gözlemler de yapmıştır. Eylül 1578 tarihinde İstanbul'dan bir ay süreyle gözlenen kuyruklu yıldızı da, rasathaneden gece gündüz uyumadan gözlemiş ve gözlemlerinin neticelerini padişaha sunmuştur. Takiyüddin, yeni geliştirdiği teknikler ve aletler vasıtasıyla gözlemlerinde yeni uygulamalar ve astronomi problemlerinde orijinal çözümler getirmiştir. İlk defa mekanik saat kullanarak çok dakik gözlemler yapmıştır. Diğer taraftan da astronomi hesaplarında altmış tabanlı sayı sistemi yerine on tabanlı sayı sistemini kullanmakla ve ondalık kesirlere göre trigonometri cetvelleri hazırlamakla dikkat çekmiştir. Ekliptik (Bir yıl boyunca güneşin gök küresi üzerinde çizdiği çemberin sınırladığı daire) ile ekvator arasındaki 23° 27' lik açıyı 1 dakika 40 saniye farkla 23° 28' 40" bularak ilk defa gerçeğe en yakın ve doğru dereceyi hesaplamıştır. Güneş parametreleri hesabında da yeni bir yöntem uygulamıştır. Sabit yıldızların boylamlarının tespitinde ise Ay yerine Venüs'ü kullanarak daha dakik neticeler elde etmeyi planlamıştır. Osmanlılarda, otomatik makineler üzerine ilk eseri de Takiyüddin yazmıştır.

Rasathane, çok kısa sayılabilecek bir zamanda oldukça önemli faaliyetlere sahne olmuştur. Ancak Takiyüddin rasathanede yaptığı gözlemlerle Güneş ile ilgili cetvellerini tamamlayabilmiş ise de, Ay ile ilgili cetvelleri tamamlayamamıştır. Takiyüddin kendisi ile aynı zamanda yaşamış ve rasathane kurmuş olan Tycho Brahe ile karşılaştırıldığında, Brahe'den daha net ve dakik rasatlar yaptığı ortaya çıkmaktadır. Ayrıca onun rasathanesinde bulunan bazı aletler, Brahe'nin aletlerinden daha üstündü. Ancak Takiyüddin rasatlarını tamamlayamazken, Tycho Brahe uzun süre rasat yapmış ve 777 yıldızın yerini tespit etmiştir.

Gözlemevinin ömrü kısa sürmüştür. O dönemlerde veba hastalığının yaygınlaşmasına ve bazı tatsız olaylara Takîyüddîn’in gözlem evinin neden olduğu, uğursuzluk getirdiği, şeyhülislamın yayınladığı bir fetva ile III. Murat'a sunulmuş; III. Murat da, Ocak 1580’de gözlem evini yıktırmıştır.

17 EYLÜL

1934- Türkiye, Cemiyeti Akvam (Milletler Cemiyeti) üyeliğine kabul edildi.

1961- Adnan Menderes idam edildi. Milli Birlik Komitesi, 65 yaşını aşan Celal Bayar ile idam kararları çoğunlukla alınan öteki hükümlülerin cezalarını müebbet hapse çevirdi.

18 EYLÜL

1921- Sakarya Meydan Savaşı'nın kazanılmasının ardından Ankara'ya dönen Mustafa Kemal, coşkuyla karşılandı.

1934- Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti'ne girdi.

1956- Efes'te 1926'dan beri sürdürülen arkeolojik kazılarda, ''Prytaneion'' adı verilen bölümde, dünyaca ünlü Artemis heykeli gün ışığına çıkarıldı.

1962- Kıbrıs'ta Rauf Denktaş'a suikast girişiminde bulunuldu.

2005- Afganistan'da 1969'dan bu yana ilk parlamento seçimleri yapıldı.

19 EYLÜL

1575- İstanbul Rasathanesi açıldı. Rasathane, devrin Şeyhülislamı tarafından 1580'de yıktırıldı.

1921- TBMM, Mustafa Kemal Paşa'ya, ''Mareşal'' rütbesiyle ''Gazi'' unvanı verdi.

1951- Kuzey Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan'a NATO'ya katılma çağrısı yaptı.

1955- Arjantin Cumhurbaşkanı Juan Peron, askeri darbeyle devrildi ve Paraguay'a sürüldü.

1961- Eski başbakanlardan Ordinaryüs Prof. Şemsettin Günaltay öldü.

1970- Türk Hava Yollarının ''Antalya'' adlı uçağı Isparta yakınlarında düştü: 154 kişi öldü.

2010- 95 yıl aradan sonra ilk kez Akdamar Kilisesi'nde ayin yapıldı.

20 EYLÜL

1937- İkinci Türk Tarih Kongresi Dolmabahçe Sarayı'nda çalışmalarına başladı.

1937- Dolmabahçe Sarayı Veliaht Dairesi'nde, Atatürk'ün de isteğiyle, Türkiye'nin ilk resim ve heykel müzesi açıldı.

1946- Basın Kanunu TBMM'de kabul edildi.

1988- Naim Süleymanoğlu, Seul Olimpiyat oyunlarında halter dalında 6 dünya rekoru kırdı.

1994- Bakü'de petrol anlaşması imzalandı. İngiliz BP, Amerikan Amaco, Penzol, Rus Lukoil ve TPAO, bir şirketler birliği oluşturdu.

21 EYLÜL

1932- Himaye-i Etfal Cemiyetince düzenlenen ''Alaturka Güreş'' müsabakaları Taksim Stadyumu'nda yapıldı.

1947- Zonguldak Kozlu kömür ocaklarındaki grizu patlamasında 48 işçi öldü.

1960- 27 Mayıs günü, ''Milli Birlik ve Hürriyet Bayramı'' olarak kabul edildi.

1980- Orgeneral Haydar Saltık, Devlet Başkanı Genel Sekreteri oldu. Aynı gün Başbakan Bülend Ulusu,

Hükümetini açıkladı.

2000- Gazeteci-yazar Ahmet Taner Kışlalı suikastında araca bombayı yerleştirdiği belirtilen Rüştü Aytufan,

Sapanca'da yakalandı.

22 EYLÜL

1922- Damat Ferit Paşa eşi ve çocuklarıyla Nice' e kaçtı.

1943- Ankara Fen Fakültesi kuruldu.

1959- Avrupa ile ABD arasındaki ilk telefon kablo hattı resmen açıldı.

1980- İran-Irak savaşı başladı.

1984- Gökova Körfezi'nde, Ören ve Türkevleri köyleri civarında kurulması planlanan termik santralin yapımını engellemek isteyen köy kadınları, yol kapatma eylemi yaptı.

1985- Fransız hükümeti, 10 Temmuz 1985'de batan Greenpeace'e ait ''Rainbow Warrior'' gemisini, Fransız gizli servisi ajanlarının batırdığını kabul etti.

1993- New York Metropolitan Müzesi, ''Karun Hazinesi''ni Türkiye'ye geri göndermeye karar verdi.

2005- Kırşehir yakınlarında, doğal güzelliğiyle tanınan ''kuş cenneti'' Seyfe Gölü kurudu.

23 EYLÜL

1856- İzmir-Aydın hattı demir yolu imtiyazı, bir İngiliz şirketine verildi. 1866 yılında işletmeye açılan 612 kilometrelik demir yolu hattının imtiyazı 15 Ekim 1950'de dolacaktı. Ancak genç Cumhuriyetin hükümeti, bu hattı 30 Mayıs 1935'te satın aldı.

1920- İlk Sovyet Savaş malzemeleri geldi.

1942- Naziler, Auschwitz'te gazla öldürme katliamlarına başladı.

1954- Doğu Almanya polisi, 400 kişiyi, ABD ajanı olmak iddiasıyla tutukladı.