Laiklik ilkesi, 1924 Anayasası’na 5 Şubat 1937 tarihinde yapılan değişiklikle; 2. maddeye devletin nitelikleri olarak “Türkiye Cumhuriyeti Cumhuriyetçi, Halkçı, Devletçi, Laik ve İnkılapçıdır” biçiminde girmiştir. Daha sonra 1961 Anayasası’nda ve son olarak 1982 Anayasası’nın 2. maddesinde laiklik ilkesi Cumhuriyetimizin nitelikleri arasına “Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzur, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devletidir” şeklinde yer almıştır. Anayasamızın 4. maddesinde laiklik ilkesi, değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez temel nitelikleri arasında sayılmıştır.

5 Şubat 1937’de Anayasamız ile güvence altına alınan laiklik ilkesi, din, vicdan ve ibadet hürriyetinin güvencesi olması yanında, aklın, bilimin, hukukun üstünlüğünün esas alındığı onurlu bir yaşam biçiminin de temelini oluşturur.

Lâiklik, genel anlamda din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması, dinî inançların devlet yönetiminde ve siyasette rol oynamaması esasına dayanır.

Milletimiz yüzyıllar boyunca devlet yönetiminde bu ilkenin uygulama alanı bulamamasının çok acılarını çekmiş; bunun zararlarını görmüş, sonuç olarak çağdaş gelişme ve ilerlemesi geri kalmıştı. Bu bakımdan Atatürkçü düşünce, lâiklik ilkesini Türkiye Cumhuriyeti’nin ve çağdaş Türk toplumunun temel ilkelerinden biri olarak benimsemiştir.

Laiklik, demokrasinin olmazsa olmaz koşuludur. Toplumda bütün dini farklılıkları özgürlük, eşitlik ve barış içinde bir arada tutabilme özelliği ve birlikte yaşamanın temeli de laikliktir.

Devletin eylem ve işlemlerinde bütün din ve mezheplere karşı tarafsız olması; insan haklarının, kültür ve sanatın, bilimin, sosyal yaşamın, eşitliğin güvencesidir. Daha geniş bir bakışla laiklik, aklın özgürlüğüdür.

Lâiklik; devlet yönetimine dinî kural ve görüşlerin karıştırılmaması yanında, toplumda din ve vicdan özgürlüğünün sağlanması, din ve mezhepleri ne olursa olsun yurttaşlara eşit davranılması, devletin resmî bir dininin bulunmayışı, eğitimin lâik, akılcı ve çağdaş esaslara göre düzenlenmesi, bu ilkenin başlıca unsurlarını oluşturur. Lâiklik bu nitelikleriyle toplumda fikir ve inanç ayrılıklarının düşmanlığa dönüşmesini önleyen, vatandaşları hoşgörülü davranmaya yönelten, bu nedenle ülkede birlik ve beraberliği sağlayan temel unsurlardan biridir.

Lâiklik anlayışında din; devlet ve dünya işlerine karışmayacak, vicdanlardaki yüksek ve kutsal yerini koruyacaktır. Lâiklik; dinsizlik, din düşmanlığı, dine baskı, dine saygısızlık değildir ve bu anlamlarda yorumlanamaz; tam tersine lâiklik dinin her türlü çıkar hesaplarından uzak tutulması, siyasete âlet edilmemesidir. "Din, gerekli bir kurumdur. Dinsiz milletlerin devamına imkân yoktur" diyen Atatürk’ün aşağıdaki sözleri de lâikliğin sağladığı din ve vicdan özgürlüğünün önemini ve dinin hiçbir zaman siyasete âlet edilmemesi gereğini vurgulamaktadır: "Din ve mezhep, herkesin vicdanına kalmış bir iştir. Hiçbir kimse, hiçbir kimseyi ne bir din, ne de bir mezhep kabulüne zorlayabilir. Din ve mezhep, hiçbir zaman siyaset aracı olarak kullanılamaz."

Sonuç olarak diyebiliriz ki Atatürk'ün bu anlayış ve tanımlaması, gerçekçi ve bilimsel olduğu kadar, milli ihtiyaçlarımıza da uygun düşmektedir. Atatürk dine karşı değildir. Dinin sömürülmesine, politikaya karıştırılmasına ve devlet ilkesi haline getirilmesine karşıdır. O’nun karşı olduğu kişiler, İslâm dinince de reddedilen, bağnazlar, hurafeciler, din simsar ve aktörleridir.

Tarih göstermiştir ki gelişmiş uygar toplumların üstünlüğü; birinci derecede bilime önem vermesinden,  dinin siyasete alet edilmemesinden, din adamlarının bilgili, kültürlü ve hoşgörülü olmasındandır.

Kaynakça:

Türk Tarih Kurumu Belleten Dergisi- Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu- Türkiye Barolar Birliği.

31 OCAK

1729- Türkiye'de ilk matbu eser Vankulu Lügatı basıldı.

1928- Türk Maarif Cemiyeti (Türk Eğitim Derneği) kuruldu.

1938- Atatürk, Gemlik Suni İpek Fabrikasını açtı.

1968- TRT Ankara Televizyonu deneme yayınına başladı.

1990- Atatürkçü Düşünce Derneği ve Türk Hukuk Kurumu Başkanı 73 yaşındaki Prof. Dr. Muammer Aksoy, Ankara'da evinin önünde kurşunlanarak öldürüldü.

1999- Türk Pop Müziği sanatçısı Barış Manço kalp krizi sonucu vefat etti.

01 ŞUBAT

1926- Ankara'da Gazi İstasyonu açıldı.

1930- Kayseri-Şarkışla demiryolu işletmeye açıldı.

1944- Gerede, Bolu ve Çankırı'daki depremlerde 4.611 kişi öldü.

1949- İlkokullarda ihtiyari olarak din dersi okutulmasına karar verildi.

1979- Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Abdi İpekçi, suikasta kurban gitti. 25 Haziranda yakalanan saldırgan Mehmet Ali Ağca, 1980'de ölüm cezasına çarptırıldı.

1991- Emekli Korgeneral Hulusi Sayın, Ankara'da evinin önünde uğradığı silahlı saldırıda öldü.

2006- Danimarka gazetesi Jyllands-Posten'de İslam dünyasını rahatsız eden karikatürlerin yayımlanmasından 5 ay sonra, Avrupa'da birçok gazete aynı karikatürleri yayımladı.

2013- ABD'nin Ankara Büyükelçiliğine canlı bomba saldırısı yapıldı. Bir güvenlik görevlisi hayatını kaybederken, gazeteci Didem Tuncay ağır yaralandı.

2020- İngiltere Avrupa Birliğinden ayrıldı.

02 ŞUBAT

1928- Ankara Çimento Fabrikası açıldı.

1935- Kız Teknik Öğretmen Okulu kuruldu.

1938- Bursa'da Merinos Fabrikası, Atatürk tarafından törenle açıldı.

1981- Milli Güvenlik Konseyi, eski Sosyal Güvenlik bakanlarından Hilmi İşgüzar'ın hakkındaki iddiaların incelenmesi için Yüce Divan'a sevk etmeyi kararlaştırdı.

1997- Ankara Sincan'da Refah Partili belediyenin düzenlediği "Kudüs Gecesi" tepkiye yol açtı. Türkiye, Sincan'daki konuşması nedeniyle İran Büyükelçisi Muhammed Reza Bagheri'yi resmen protesto etti.

2004- Konya'nın Selçuklu ilçesinde 11 katlı Zümrüt Apartmanı, yapım hatası nedeniyle çöktü; 92 kişi öldü.

03 ŞUBAT

1931- Menemen Olayı hükümlülerinden 27 kişi idam edildi; mahkûmlardan biri idam sehpası önünden kaçtı.

1969- El-Fetih örgütünün resmi sözcüsü Yaser Arafat, Filistin Kurtuluş Örgütü başkanlığına getirildi.

1971- 11 OPEC ülkesi, petrol alıcısı ülkeleri fiyatları artırmakla tehdit etti.

1975- Kıbrıs Türk Havayolları, Türkiye- Kıbrıs seferlerini başlattı.

1984- Sağlık Bakanlığı'na bağlı tüm hastane ve doğumevlerinde kürtaja izin verildi.

04 ŞUBAT

1923- Lozan Konferansı, Batılı baş delegelerin uzlaşmaz tutumları nedeniyle kesildi.

1948- Ankara'da valilik ve belediye başkanlığının ayrılmasına ilişkin kanun kabul edildi.

1982- 22 il merkezinde Bölge İdare Mahkemeleri kuruldu.

05 ŞUBAT

1937- Laiklik ilkesi Anayasa'da, değiştirilemez niteliğiyle yerini aldı.

1939- Uludağ'da ilk kez kayak yarışmaları yapıldı.

1956- Meriç ve Tunca nehirleri dondu; Yeşilköy ve Mecidiyeköy'e kurtlar indi ve İstanbul halkı ekmeksiz kaldı.

1975- ABD Kongresi'nin 11 Aralık 1974'te aldığı Türkiye'ye silah ambargosu kararı uygulanmaya başlandı.

1993- ANAP İstanbul Milletvekili Adnan Kahveci, eşi ve kızı, Bolu-Gerede yakınlarında geçirdikleri trafik kazasında öldüler; Kahveci'nin oğlu, kazadan yaralı kurtuldu.

1997- Sincan Belediye Başkanı Bekir Yıldız gözaltına alındı.

2006- Trabzon'daki Santa Maria Kilisesi'nin Katolik rahibi Andrea Santoro, uğradığı silahlı saldırı sonucunda öldü. Santoro'nun katil zanlısı olarak 16 yaşındaki lise öğrencisi O.A. gözaltına alındı.

2018- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Papa Franciscus ile bir araya geldi. Cumhurbaşkanı düzeyinde 59 yıl sonra ilk kez Vatikan ziyaret edildi.

2020- Sabiha Gökçen Havalimanı’na iniş yapmakta olan uçak pistten çıktı. Kazada üç kişi öldü, 180 kişi yaralandı.

2020- Van'ın Bahçesaray ilçesinde dün çığ altında kalan vatandaşları kurtarmak için çalışan ekiplerin üzerine, bugün saat 12.02'de ikinci bir çığ düştü. 41 vatandaşımız hayatını kaybetti, 84 vatandaşımız ise yaralı olarak hastaneye kaldırıldı.

06 ŞUBAT

1921- Ankara'da Hâkimiyeti Milliye gazetesi günlük olarak çıkmaya başladı.

1953- TBMM, 8 Kasım 1877'de Aziziye Tabyası'nı kahramanca savunan Erzurumlu Nene Hatun'a (Kırkköz) Vatani Hizmet Tertibi'nden maaş (170 lira) bağladı.

1974- Türkiye Yazarlar Sendikası kuruldu.

1980- Türkiye'nin Bern Büyükelçisi Doğan Türkmen, uğradığı suikasttan yaralı olarak kurtuldu.

1988- Basın Konseyi kuruldu.

1998- Afganistan'da meydana gelen 6,1 şiddetindeki depremde 4 binden fazla kişi öldü.