Mudanya Mütarekesi sonucu, kesin barış antlaşması görüşmelerine gidilmiş ve tarafsız bir ülkenin şehri olarak Lozan (İsviçre) görüşmelerin yapılacağı yer olarak seçilmiştir.
Lozan Barış Konferansı'nda, yalnız Yunanistan'la bir hesaplaşma ve savaşa son veren bir barış antlaşması yapma söz konusu değildi. Aynı zamanda, I. Dünya Savaşı'nın galipleri ile hesaplaşma, hukuki ve siyasi yönden uyuşmazlıkları çözümleme, yüzyıllardan beri süre gelen sorunlara çözüm aranmaktaydı. Açıkça, "Doğu Meselesi" bütün konferansın ağırlık merkezini oluşturuyordu.
Barış Konferansı, 20 Kasım 1922 Salı günü saat 16'da Lozan şehrinin Mont Benon Gazinosu'nda toplandı. Tarafsız İsviçre Konfederasyonunun Başkanı Habab'ın konuşması ile açıldı. Lord Curzon'dan sonra söz alan İsmet Paşa (İnönü), daha ilk andan itibaren istiklal ve hâkimiyet davasını önemle belirtmiş, "Bütün medeni milletler gibi hürriyet ve istiklal istiyoruz" diyerek sesini duyurmuştur.
Konferans, 4 Şubat’ta Antlaşmazlık yüzünden kesilmiş, 23 Nisan 1923'te ikinci defa toplanarak, 24 Temmuz 1923'te Barış Antlaşması imza edilmiştir. Lozan Barışı, sekiz aylık çetin ve uzun bir müzakere devresinden sonra, Lozan Üniversitesi'nin tören salonunda imzalanmıştır. Lozan'da imzalanan belgeler, esas Barış Antlaşması, 16 adet sözleşme, protokol, beyanname ile bir de nihai senetten ibarettir. Lozan'da imzalanan bu belgelerle, sadece bir barış Antlaşması yapılmamış, aynı zamanda Türkiye ile Batı devletlerinin siyasi, hukuki, iktisadi ve sosyal ilişkileri yeni baştan düzenlenmiştir.
Lozan Barış Antlaşması önsözünde, devletlerin istiklal ve hâkimiyetine saygı gösterilmesi ilkesine yer vermiştir. Bu ilke, yeni Türkiye'nin 1. Dünya Savaşı'nın galipleri ile eşit şartlar altında, Lozan'da siyasi bir mücadeleye giriştiğini gösteren bir hükümdür. Türk istiklal ve hâkimiyetinin tanınması bakımından da önem arz eder.
SINIRLAR
20 Ekim 1921 Ankara Antlaşması gereğince, Fransa ile anlaşılarak güney sınırı kararlaştırılmış, Lozan'da bu sınır teyit edilmiştir. Irak sınırı uyuşmazlığı çözülememiştir. Antlaşmada, Türk topraklarının tahliyesinden itibaren, bu uyuşmazlığın dokuz ay zarfında dostane bir şekilde halledileceği belirtiliyordu. Yunanlılarla batı sınırı, Misak-ı Milli'ye uygun, Mudanya Mütarekesi'nde ön görüldüğü gibi, Meriç nehri sınır olmak üzere düzenlenmiştir. Karaağaç ve çevresi Yunanlılardan alınarak savaş tamiratı karşılığı Türkiye'ye bırakılmıştır. Ege Denizi'nde Bozcaada ve İmroz Türkiye'ye verilmiştir. Ayrıca, Yunanlıların elinde bırakılan Anadolu kıyısına yakın adalar da, askersiz hale getirilmiştir.
AZINLIKLAR
Azınlıklar bir ayrıcalığa sahip olmamışlardır. Türk tebaasından sayılan gayri Müslimlerin kanun ve hukuk düzeni önünde eşitliği söz konusu olmuştur. Antlaşmanın 42. maddesi ile gayrimüslim azınlıklar yararına olarak kabul edilen şahsi haklar ile aile hakları, Medeni Kanunumuzun yürürlüğe girmesi ile önem ve anlamını yitirmiştir. Böylece Patrikhanelerin dünya işlerinde ve azınlıkların şahsi muamelelerinde hiç bir yetkileri kalmamıştır.
KAPİTÜLASYONLAR
Kapitülasyonlar, adli, mali ve idari sahada yabancılara tanınan imtiyaz ve muafiyetlerdir. Antlaşmanın 28.maddesiyle, kapitülasyonlar bütün sonuçları ile birlikte kaldırılmış ve yeni Türkiye, yüzyıllardan beri çekilen bir beladan sonsuza dek kurtulmuştur.
SAVAŞ TAZMİNATLARI
1.Dünya Savaşı'nın galipleri, bizden 1.Dünya Savaşı sebebi ile tazminat talep ettiler. Savaş içinde Almanya'dan borç karşılığı rehini bulunan beş milyon altın ve savaş yıllarında İngiltere'ye sipariş edilen donanma bedeli de kendi ellerinde bulunduğundan, bizlere verilmemiş ve tamirat karşılığı tutulmuştur.
- Dünya Savaşı'na giren mağlup devletlere ciddi bir mali yük olan bu beladan, geleceğe bir borç bırakılmadan, sadece fiilen elimizde bulunmayan meblağ karşılık gösterilerek, büyük bir başarı ile sıyrılınmıştır.
Türkiye, Yunanistan'ın harbin devamından ve bunun neticelerinden doğan mali vaziyetini dikkate alarak, tamirat hususunda her türlü taleplerinden Karaağaç ve çevresinin Türkiye'ye bırakılması şartı ile vazgeçmiştir.
BORÇLAR
1854'ten itibaren Birinci Dünya Savaşı sonuna kadar devam eden Osmanlı amme borçları, büyük bir yekün teşkil ediyordu. Borcun taksimi ile esas borç toplamı bir hayli azaltılmıştır. Diğer taraftan bu borçlar, Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılan devletlere de gelirle orantılı olarak bölünmüştür. Ayrıca, Osmanlı İmparatorluğunun Almanya, Avusturya, Macaristan ve Bulgaristan'a olan borçları bu devletlerle de yapılan antlaşmalarla 1.Dünya Savaşı'nın galiplerine devredilmiştir.
Osmanlı amme borçlarını karşı taraf, altın veya sterlin olarak talep etmiştir. Biz, Türk parası ve Fransız frangı olarak ödemeyi teklif ettik. Aradaki fark muazzam meblağlara varmasına rağmen, burada da görüşümüz kabul edilmiştir.
BOĞAZLAR
Boğazlardan serbest geçişi, Boğazlar Komisyonunun kurulmasını, boğazların ve civarının askersiz hale getirilmesini hedef tutan ve Milletler Cemiyeti'nin de garantisini sağlayan hükümleri ihtiva eden bu Sözleşme, 1936'da Montrö (Montreux) Boğazlar Sözleşmesi ile değiştirilmiştir. Milli hâkimiyeti sınırlayıcı hükümler kaldırılmış, milli çıkarlarımıza uygun hale getirilmiştir.
Lozan Barış Antlaşması, Türk Kurtuluş Savaşı'nın sağladığı, Türk milletinin hayati haklarını ve emellerini gerçekleştirdiği bir eserdir. Lozan aynı zamanda, Orta Doğunun en önemli bölgesinde, barış ve güvenliği kurmak ve devam ettirmekle dünya barışına da hizmet etmiştir. Türkiye Lozan'da genel olarak, Misak-ı Milli'yi gerçekleştirmiştir.
21 TEMMUZ
1946- Türkiye'de ilk çok partili seçim yapıldı.
1967- Türkiye İşçi Partisi İstanbul Milletvekili Çetin Altan'ın dokunulmazlığı kaldırıldı.
1974- Türk jet uçakları Yunan gemisinin Baf'a personel ve malzeme götürdüğünü belirleyerek, dönmeleri için ihtarda bulundu. Yunan gemileri deniz ve havadan yapılan ihtara uymayarak, Türk donanmasına ateş etti.
1999- MİT, terör örgütü PKK'nın 3. adamı olarak bilinen Cevat Soysal'ı 18 Temmuzda Moldova'da yakaladıktan sonra Türkiye'ye getirdi.
22 TEMMUZ
1920- Padişah Vahdettin’in başkanlığında toplanan Saltanat Şurası’nda Sevr Antlaşması kabul edildi.
1921- Yunan Kralı Konstantin Eskişehir'e gelerek, başkomutanlığı üzerine aldı.
1922- Cemal Paşa, Tiflis'te bir Ermeni tarafından vurularak şehit edildi.
1967- Adapazarı ve çevresinde, 7,2 büyüklüğündeki depremde 89 kişi öldü, 400'den fazla kişi yaralandı.
2003- Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin'in oğulları Uday ve Kusay, Musul'daki çatışmada ölü ele geçirildi.
2004- İstanbul'dan Ankara'ya giden 1106 sefer sayılı Yakup Kadri Karaosmanoğlu adlı hızlandırılmış trenin 4 vagonu Sakarya'nın Pamukova ilçesi yakınlarında raydan çıktı. Vagonların metrelerce savrularak, üst üste yığıldığı kazada 37 kişi öldü.
23 TEMMUZ
1908- İkinci Meşrutiyet ilan edildi.
1919- Erzurum Kongresi toplandı. Kongre, 7 Ağustos'a kadar sürdü.
1920- Yunan kuvvetleri Lüleburgaz, Babaeski, Hayrabolu ve Çerkezköy’ü işgal etti.
1951- Amerikan Filosu, İstanbul'u ziyaret etti.
1974- Kıbrıs'ta üç günlük harekâtta 57 şehit, 184 yaralı ve 242 kayıp verildi.
24 TEMMUZ
1921– Yunanlılar, Köprühisar ve Kavaklı'yı işgal etti.
1923- Lozan Barış Antlaşması imzalandı.
1963- Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) kuruldu.
2000- Çetin Emeç'i öldürmekten yargılanan İslami Hareket Örgütü yöneticisi İrfan Çağrıcı ve 4 arkadaşı idama mahkûm edildi.
2006- FİSKOBİRLİK'in fındık fiyatlarını açıklamaması ve piyasada fındığın kilosunun 2 TL'ye kadar düşmesi üzerine Ordu'da ''Fındığımıza Sahip Çıkalım'' mitingi düzenlendi.
25 TEMMUZ
1920- Yunanlılar, Kırklareli ve Edirne’yi işgal etti.
1931- Cumhuriyet'in ilk basın yasası sayılan Matbuat Kanunu TBMM'de kabul edildi.
1950- Hükümet, Türk askerlerinin Kore'ye gönderilmesine karar verdi. İlk birlik 17 Ekimde Kore'ye ulaştı.
1975- Türkiye, İncirlik dışındaki bütün Amerikan üslerine el koydu.
1992- Dünyanın en büyük altıncı barajı Atatürk Barajı Hidroelektrik Santralinin birinci ve ikinci üniteleri hizmete
girdi.
2005- Anayasa Mahkemesi Başkanlığına Tülay Tuğcu seçildi. Tuğcu, Yüksek Mahkemenin ilk kadın başkanı oldu.
2018-Bedelli askerlik kanun teklifi, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. 1 Ocak 1994'ten önce doğanlar 15 bin TL ödeyerek 21 gün eğitim ile askerlik görevlerini yapabilecek.
26 TEMMUZ
1919- Balıkesir Hareket-i Milliye ve Redd-i İlhak Kongresi adıyla ‘’2. Balıkesir Kongresi’’ toplandı.
1951- Türkiye'deki ilk petrol, Raman Dağı yöresinde bulundu. Petrolün değerlendirilmesine yönelik ilk proje, 1953'ün ilk aylarında açıklandı; tesisleri ABD kaynaklı bir şirket kurdu.
1956- Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdül Nasır, Süveyş Kanalı'nı millileştirdi.
1995- İstanbul Altın Borsası açıldı.
2000- Eski RP milletvekili Hasan Mezarcı, Atatürk'e ve hükümetin manevi şahsiyetine hakaretten 2 yıl 6 ay hapisle cezalandırıldı.
2018- ABD Başkanı Donald Trump, rahip Andrew Brunson'ın serbest bırakılmaması nedeniyle Türkiye'yi ağır yaptırımla tehdit etti.
27 TEMMUZ
1920- Yunan Kralı Aleksandros'un Edirne'ye girişi.
1926- Eski İttihatçı ve İzmir suikastı girişimi sanıklarından Kara Kemal, yakalanmak üzereyken saklandığı tavuk kümesinde intihar etti.
1953- İki milyondan fazla kişinin öldüğü Kore Savaşı sona erdi. Ateşkes anlaşması Panmuncon'da imzalandı.
1957- Kıbrıs'ta Türk Mukavemet Teşkilatı kuruldu.
1976- ABD'de bulunan CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e, Waldorf Astoria Oteli'nde konuşurken, Kıbrıslı Rum Staviros Skopetrides tarafından suikast girişiminde bulunuldu.
