Halk arasında ‘felç’ olarak bilinen inme, dünyada en fazla fonksiyon kaybına neden olan, yaşam kalitesini en fazla etkileyen ve ölüm nedeni olarak 2. sırada yer alan bir hastalık grubu. Türkiye’de yaşlanan nüfus ve değişen demografik veriyle birlikte, yılda 50 binin üzerinde, 100 bine yakın inme vakası bekleniyor.
İnmenin, yüzde ani kayma, aynı taraf kol ya da bacakta güçsüzlük, konuşma veya konuşulanı anlam sorunlarına yol açabildiğini belirten uzmanlar, tedavide ilk 4 saatin büyük önemli olduğunu vurguluyor.
İnme, beyin kan akımının azalması veya beyin damarlarının tıkanmasıyla, ortaya çıkan belirti ve bulgular topluluğu olarak açıklanıyor. İnme geçiren hastalarda kalıcı olabilen sakatlıklar nedeniyle hastaların uzun süren bakım ihtiyacı önemli düzeyde toplumsal ve ekonomik sorunlara neden olabiliyor. Uzmanlara göre inme sonrası ortaya çıkabilen sakatlık nedeniyle uzun süre bakımı gerektiren hastalar da giderek artmakta.
Yaş ilerledikçe inme sıklığının arttığı bilinmekte. Ayrıca hipertansiyon, diyabet, hiperlidemi gibi kronik hastalıkları olanlarda, sigara kullananlarda, sağlıklı beslenmemeye bağlı obezite sorunu yaşayanlarda daha sık görülüyor. Sık görüldüğü ve ciddi sorunlara yol açabildiği için inmeden korunma ve tedavi yöntemlerinin önemi giderek artmaktadır. Kardiyovasküler hastalık risk faktörleri, hipertansiyon, diyabet, hiperlipidemi gibi kronik hastalıkları olan kişilerin inme riski de yüksek olduğundan bu hastalıkların takip ve tedavilerini ihmal etmemeleri oldukça önemli.
TAKİP VE TEDAVİ NASIL OLMALI?
İnmeden korunmak ve ortaya çıkan hasarın kötüleşmesini önlemek için ilaçlar ve rehabilitasyon yöntemleri kullanılabilir ancak geç dönemde damar açıcı tedaviler ile kaybedilen hücrelerin geri getirilmesi mümkün olmuyor. Bu nedenle ilk saatler özellikle de 4 saatte tedavinin öneminin altı bir kez daha çiziliyor. Belirtiler olduktan sonra başvurulan merkezde, hastaya damar yolundan verilen ilaç tedavisi, damarın içine girip pıhtının çıkarılması yada dar damarın stent ya da balonla açma şeklinde tedavisi yapılabiliyor.
İnmenin tekrarlama riski ilk günlerde fazladır. Bu nedenle genellikle yatarak takip edilmelidir. Hastaneye yatışı sırasında inme sebebi araştırılır. En sık görülen inme nedenleri; kardiyo enbolik inme, büyük ve küçük damar tıkanıklıkları olabilir. İlk bir haftada destek tedavi ve rehabilitasyon yöntemleri uygulanan hastaya aynı zamanda sebebe yönelik koruyucu tedaviye başlanır. Kalple sorunu olan hastaların ilaçları düzenlenir. Büyük damar hastalarında tedavi edilmesi gereken darlıklar varsa en uygun yöntem ve tedavi zamanı belirlenir.
