(Özel Haber: Oğuzhan Eke) - Türkiye’nin uzay programı kapsamında, ulaşılmak istenen hedefler arasında, Dünya’nın uydusu Ay var. Gerçekleştirilecek sert iniş ile Türkiye’nin Ay’a ulaşan ülkeler arasına girmesi ve uzay alanında sınıf atlaması hedefleniyor. Bu kapsamda Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Nükleer Radyasyon Dedektörleri Uygulama ve Araştırma Merkezinde (NÜRDAM) NürFET radyasyon dozimetrelerinin üretimi sürüyor. Bolu’da üretilen radyasyon dozimetreleri hâlihazırda İMECE uydusunda kullanılırken, Ay’a sert iniş görevi için yerli imkânlarla hazırlanan, uzay aracına da yerleştirilecek.
“Ülkemize hizmet etmekteyiz”
NÜRDAM Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Yalçın Kalkan, Türkiye’nin farklı alanlarındaki ihtiyaçlarını karşıladıklarını belirterek, “Biz 10 yılı aşkın bir süredir, NÜRDAM olarak ülkemizin radyasyon tespitiyle ilgili herhangi bir sorununda hem uzay uygulamalarında, hem sağlık uygulamalarında hem de savunma ile ilgili uygulamalarında ülkemize hizmet etmekteyiz. Bununla ilgili teknolojiler geliştirmekteyiz” dedi.
“Aya sert iniş görevinde kullanılacak”
Ay’a sert inişi görevi için hazırlandıklarını dile getiren Kalkan, “Nitekim İMECE uydusunda, ülkemizin ilk yerli ve milli uydusu olan İMECE’de kullanılan radyasyon dozimetreleri de yine NÜRDAM üretimi olarak uyduya yerleştirilmiştir. Ay görevinde de aya sert iniş görevinde de yine NÜRDAM tarafından üretilen radyasyon dozimetreleri kullanılacaktır” ifadelerini kullandı.
“Muadilleriyle kafa kafaya yarışabilir”
NÜRDAM Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Şenol Kaya, NürFET’in muadilleriyle yarışabilir düzeyde olduğu aktararak, “Biz burada silikon tabanla radyasyon detektörleri üzerine odaklanmış durumdayız. Şu anda NÜRFET diye tabi edilen, nükleer radyasyona duyarlı alan etki transistörler üretimini yıllardır gerçekleştiriyoruz. Biz ürettiğimiz çipleri yurtdışı menşeili muadilleriyle karşılaştırdığımızda yarışabilir düzeyde karşımıza çıkıyor. Şimdi uzay uygulamalarından bahsettiğimiz zaman, uzay uygulamalarında zaten yüksek oranda radyasyon dozunun ölçülmesi önem arz etmekte. Bizim kendi çiplerimiz 0.5 gray ve üzeri megagraylere kadar radyasyon dozunu yüksek duyarlılıkta ölçebilmekte ve bu çiplerde ticari muadilleriyle kafa kafaya yarışabilir duruma gelmiş bulunmakta” şeklinde konuştu.
