(Haber: Oğuzhan Eke) – Prof. Dr. Enver Konukçu, Bolu’nun ilk Valisi Ahmed Fahreddin hakkında 2006 yılında hazırladığı makalede, “Milli Mücadele döneminde TBMM yanlısı bir politika takip etmiş ve Mustafa Kemal Paşa ile temaslarını büyük bir heyecan içerisinde gerçekleştirmiştir” dedi.

Anadolu topraklarında verilen milli mücadelenin kazanılmasıyla, 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyet’i kuruldu. Türk tarihinin yeni Cumhuriyet’i büyük savaşların ardından yorgun düşen milleti yeniden ayağa kaldırmak için birçok yeniliği hayata geçirdi. Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde gerçekleştirilen inkılapların uygulanmasında büyük sorumluluk sahibi olanlar, Cumhuriyet’in ilk valileri oldu. Bolu ilk valisi olan Ahmed Fahreddin de milli mücadelenin Bolu’dan desteklenmesinde önemli katkılarda bulundu. Atatürk Dergisi’nin 2006 yılı 5. Cildi 1. sayısında, Prof. Dr. Enver Konukçu, “Cumhuriyet’in İlk Bolu Valisi Ahmed Fahreddin” isimli makale yayımlandı. Makalede dönemin önemli olaylarına yer verilerek, gazetelerden alıntılar yapıldı.  Enver Konukçu tarafından hazırlanan makaleden notlar şöyle:

Ahmed Fahreddin Bey, 1888’de İstanbul’da doğdu. Orta öğrenimini Selanik İdadisinde tamamladı. Mekteb-i Hukuk’tan mezun olduktan sonra 1911’de memuriyet hayatına başladı. Bolu’da başlayan ayaklanmaların 1920 yılında TBMM kuvvetleri tarafından bastırılmasıyla, 24 Haziran 1921'de Bolu’ya mutasarrıf olarak atandı. Atama Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yapıldı.

Dönemin Kurtuluş Mücadelesini yürüten Türkiye Büyük Millet Meclisinin hükümetini Bolu’da hâkim kıldı. Mustafa Kemal Atatürk ile temaslarda bulundu. Bolu, Gerede ve Düzce’deki asayiş sorunlarıyla yakından ilgilenerek, eşkıyalık olaylarına müdahale etti.  Gerede ve Düzce’ye geziler düzenleyerek, buralarda incelemelerde bulundu.

Fahreddin Bey, Bolu’daki kadınların yürüttüğü çalışmalara destek oldu. Şehirde sosyal ve kültürel faaliyetlerde bulunan ve Milli Mücadele’yi destekleyen açıklamalar yapan Bolu Hanımlar Birliği’ne yardımcı oldu.

Mustafa Kemal Atatürk ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin, din karşıtı olmadığını Bolulu vatandaşlara göstermek için girişimlerde bulundu. Şeyh Bedreddin Dergâhındaki toplantıya katıldı.

Kurtuluş Savaşı döneminde Bolu’da toplanan yardımların cepheye ulaşmasını sağladı. Bu dönemde sık sık Mustafa Kemal Atatürk ile telgraf yoluyla iletişime geçti.

İLK BOLU VALİSİ AHMED FAHREDDİN

 Bolu’da valilik görevi 10 Ekim 1923’de başladı. Bolu, Cumhuriyet’in ilanı ile 29 Ekim 1923’de Türkiye Cumhuriyet’i Devleti’nin idaresine girdi. 

Cumhuriyet’in ilanının ardından, Vali Fahreddin Bey, Bolu Valisi olarak ilk görev yaptığı süreçte Hendek – Düzce – Bolu yolunun güvenli hale getirilmesine önem verdi. Bolu’nun en çok zarar veren doğal afetlerinden olan ve sık sık meydana gelen seller nedeniyle yaşanan hasarların telefi edilmesi için çalıştı.

Cumhuriyet’in ilk yöneticilerinden olarak, Bolu’da yatırım çalışmaları yaptı. Milli bayram ve önemli günlerde Cumhuriyeti öven konuşmalar yaptı. Vali Ahmed Fahreddi’nin Bolu’daki görevi 7 Ocak 1924 tarihinde sona erdi ve Samsun’a atandı.

Prof. Dr. Enver Konukçu, “Cumhuriyet’in İlk Bolu Valisi Ahmed Fahreddin” isimli araştırmasında verdiği özet bilgide, “Hukuk eğitimi almış olan Fahreddin Bey, Milli Mücadele döneminde TBMM yanlısı bir politika takip etmiş ve Mustafa Kemal Paşa ile temaslarını büyük bir heyecan içerisinde gerçekleştirmiştir. Bolu’da yaptığı faaliyetler, onun farklı bir idareci görüntüsü ortaya koyduğunu göstermektedir. Halk ile bütünleşen bir idare tarzı, Fahreddin Bey’in bu konudaki farkındalığını göstermektedir” ifadelerine yer verdi.

Editör: Oğuzhan EKE