Gıda Mühendisleri Odası Bolu İl Temsilciliği tarafından tüm dünyada hızla yayılan ve Corona virüs (Covid-19) vakasına karşın gıdaların üretim ve tüketim aşamasında dikkat edilmesi gerekenler ile uyulması gereken hijyen kurallarına ilişkin bir basın açıklaması yapıldı.
Gıda Mühendisleri Odası Bolu İl Temsilcisi Cem Kösemeci, yaptığı açıklama ile; gıdaların üretim, tüketim, pişirme ve muhafaza edilmesi noktasında dikkat edilmesi gereken kuralları sıraladı.
Kösemeci tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Tüm Dünya’yı ve ülkemizi yakından ilgilendiren ve Corona virüs (Covid-19) vakası, onlarca ülkede binlerce kişide etkisini gösterirken T.C. Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın, tarihinde yaptığı açıklama ile ülkemizde de görüldüğü bilgisi halkımızda da büyük tedirginlik yaratmıştır.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından “Pandemi” olarak ifade edilen bu bulaşıcı hastalık ile ilgili kamuoyunda “Gıdalarda bulunabilir mi?” ve “Gıdalar ile yayılması mümkün müdür?” sorusunu akla getirmektedir. Gerek Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) gerekse Amerika Gıda ve İlaç Otoritesi (FDA) ve Amerika Tarım Birimi (USDA) tarafından yapılan araştırmalar sonucunda elde edilen veriler çerçevesinde virüsün gıdalar ile bulaşmadığı ifade edilmiştir.
“GIDALARDA BELİRLİ SÜRELERDE HAYATTA KALMASI MÜMKÜNDÜR”
Çin'den ve diğer ülkelerden ithal edilen veya ülkemizde üretilen gıdaların veya ambalajların, Covıd-19'un yayılması ile ilişkili mevcut bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak, kimi diğer virüslerde olduğu gibi, Covıd-19 da yüzeylerde belirli sürelerle de olsa hayatta kalması mümkündür. Aynı zamanda gerek DSÖ, gerekse ülkemiz Sağlık Bakanlığı açıklamalarından virüsün sıcaklığa dirençli olmadığı bilinmektedir. Her ne kadar Corona virüs’ün gıdalar kanalıyla yayılması söz konusu değilse de; vatandaşlarımıza gıdaların üretim, lojistik ve tüketim sürecinde uyulacak hijyen kurallarını bir kez daha hatırlatmak mesleki ve vicdani sorumluluğumuzdur.
“MERDİVEN ALTI GIDA ÜRÜNLERİ TÜKETİLMEMELİ”
Güvenli gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemeleri üreten, satışını yapan işletmeler ile toplu tüketim yerleri “İyi Hijyen Uygulamaları” ve “HACCP” ilkelerine dayanan prosedürleri uygulamak ve sürdürmek zorundadır. Her zaman olduğu gibi bu süreçte de ilk önerimiz; üretim sürecinde İyi Hijyen Uygulamaları ve HACCP ilkeleri uygulanmış, ambalajlı, gıda mühendisi veya ilgili meslek mensubu tarafından denetim ve kontrole tabi, Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan kayıtlı veya onaylı işletmelerde üretilen gıda ürünlerinin tercih edilmesidir. Halk sağlığı açısından merdiven altı diye tabir edilen kayıt dışı ve denetim mekanizmasından uzak işletmelerde üretilmiş gıda ürünlerinin tüketilmemesini önermekteyiz.
Özellikle, İyi Hijyen Uygulamaları kurallarına uyularak üretilen gıda ürünlerinde COVID-19'un bulunması mümkün görülmezken, gıda üretimi yapan ve arz eden işletmelerde çalışanların ve tüketicilerin şu önemli hususlara uyması çok büyük önem taşımaktadır.
ELLER:
Üretim öncesinde, sonrasında ve süresince gerektiğinde
Çiğ bitkisel ve hayvansal gıdalarla temastan sonra
Yemekten önce ve sonra
Tuvaletten sonra
Evcil ve yabani hayvanlara temas sonrası
Çöpe dokunduktan sonra
Hasta ziyareti ve refakati öncesi ve sonrası
Kesik veya yara tedavisinden önce ve sonra
Burun temizliği, öksürme veya hapşırdıktan sonra mutlaka su ve sabunla 20 sn. boyunca yıkanmalı; uygun yıkama koşulları bulunmayan ortamlarda 60 derecenin üzerindeki bir kolonya veya el dezenfektanı uygulanmalıdır.
ALET-EKİPMANLAR:
Pişmemiş bitkisel ve hayvansal gıdalara temas ettikten sonra alet-ekipmanlar sıcak su ve deterjan ile veya bulaşık makinasında yüksek sıcaklıkta yıkanmalıdır.
ÜRETİM/İŞLEME/TÜKETİM:
Ayırma ve tasnifleme işleminin doğru şekilde yapılması;
Alışverişte çiğ hayvansal gıdalar ile diğer gıdalar ve gıda dışı maddeler birbiri ile temas etmeyecek biçimde ayrı poşetlere konulmalıdır.
Pişmiş ve çiğ gıdalar birbiri ile temas ettirilmemelidir.
Çiğ gıdalarla temas eden tüm malzemeler uygun deterjan ve sıcak su ile yıkanmalıdır.
DOĞRU SICAKLIKTA PİŞİRME/MUHAFAZA ETME:
Pişirilerek/ısıl işlem uygulanarak tüketilmesi gereken et, süt, yumurta gibi gıdalar çiğ olarak tüketilmemelidir.
Gıda işletmelerinde ürünün mevzuatına uygun koşullarda ısıl işlem uygulandığı sürekli kontrol edilmeli ve kayıt tutulmalıdır.
Evde tüketimde gıdanın merkez sıcaklığının yeterli dereceye çıkması sağlanmalıdır (>65°C). Etlerin kanlı olmaması, yumurtaların akının sıvı görünümünden kurtulması gibi görsel izlemenin yanı sıra ev tipi mutfak termometresinin kullanılması da faydalı olarak değerlendirilmektedir.
Etikette belirtilen pişirme önerilerine uyulmalıdır.
Gıdalarda sağlık riski oluşturan mikroorganizmalar genelde 4°C ile 60°C arasında çok hızlı gelişirler. Bu nedenle, gıdalar hemen tüketilmeyecekse hızlı bir şekilde soğutulmalı, 4 °C ve altındaki sıcaklıklarda muhafaza edilmelidir.
Gıdanın etiketinde yazan hazırlama, muhafaza ve tüketim koşullarına uyulmalıdır.
Donmuş gıdalar asla oda sıcaklığında çözdürülmemeli, çözdürme işlemi mutlaka buzdolabında veya mikrodalga fırınlarda yapılmalıdır.
Ayrıca; yiyecekleri işleyen, hazırlayan ve servis eden tüm kişilerin, daima ellerini ve yüzeyleri sık sık yıkamak gibi güvenli gıda işleme prosedürlerine uyması gerekmektedir. İyi Hijyen Uygulamaları ve HACCP ilkelerine uygun tehlike ve risk analizi temelli gıda üreten ve bu koşullara uyan gıda işletmelerinin uygulamış olduğu temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerinin dışında ayrıca bir dezenfeksiyon yöntemi uygulaması gerekli değildir. Gerek halkımızın, gerekse gıda işletmeleri ve toplu tüketim yerlerinde çalışanların Sağlık Bakanlığınca açıklanan önlemlerle dikkatle uyması gerekmektedir. Bu noktada, akut solunum yolu hastalıkları belirtisi gösteren ve 37.8 °C ve üstünde ateşi olan çalışanların iyileşinceye dek istirahat etmeleri gerekmektedir.”
