Ülkemizin birçok yöresinde üretilmesine rağmen Bolu Merkez ve ilçelerinde yaygın olarak yetiştirilen Bolu patatesinin yetiştirme teknikleri ve dayanıklılığı, özellikle de lezzeti bakımından ayrı bir yeri vardır.
Bolu tarımının büyük bir kısmını patates üretimi sağlamakta ve mutfakta da en çok aranan ürün olması nedeniyle önemli düzeyde tüketilmektedir.
PEKİ, BOLU’DA PATATES ÜRETİMİ DİĞER İLLERE ORANLA NASIL?
Patates diyarı olarak bilinen Bolu’da verimin düşük olmasının sebeplerini Turan Tarımcılık yetkilisi Volkan Turan şu şekilde anlattı;
“HERKES PATATESİ İKİNCİ PLANA YAVAŞ YAVAŞ ATMAYA BAŞLIYOR”
“Bolu’da tarım sektörü 8 ve 10 yıl öncesine kadar çiftçinin bir numaralı geçim kaynağı idi. Yıllar öncesinde yapılan tarım ile şuan yapılan tarım arasında ciddi farklar var. Şuan herkes patatesi ikinci plana yavaş yavaş atmaya başlıyor. Bunu sebebi ise patates üretimini 30 yıldır bir fiil olarak yapılması ve bundan dolayı da toprakların yorgunlaşmasından kaynaklıdır. Patates üretimi iç Anadolu bölgesine kaymaktadır. Çünkü İç Anadolu’da verim yükseliyor. Sıfır toprak ve daha bilinçli bir tarım yapılmaktadır. Daha kaliteli tohumlar getirilerek daha verimli üretim yapılmaktadır. Kazanç düşmeye başlamaktadır. Bolu ürettiğini ürünü, çevre illere Düzce, Zonguldak, Adapazarı gibi bölgeler Bolu’da kurulan pazarlarda satarak geçimini sağlayabiliyor. Yıllar öncesinde Bolu’ya çok tüccar gelirdi, patatesi satın almak için şuan gelen kimse yok. Geçmiş günlere baktığımızda Bolu’da ciddi anlamda bir düşüş var.
“TÜRKİYE’DE KURAKLIK VE YAKICI ETKİLERİ”
Bundan dolayı verim düşüklüğü söz konusu olabilir. İç Anadolu bölgesini ve Bolu’yu da etkileyecek bir durum olarak görülmektedir. Şuan tarladan çıplak dediğimiz yani temiz işçilik diğer masraflar düşüldüğünde ortalama olarak 50- 55 kuruş civarındadır. Bolu’da şuan yoğun bir satış olmaz. Satışlar kasım ayında başlar ve mart ayına kadar devam eder. Biz Bolu ili dahil, İç Anadolu bölgesinde çalışmalarımız sürdürüyoruz. Kışlık olarak üretimi Sivas, kayseri illerinde yapıyoruz. Yazlık üretimi ise Adana’da yapmaktayız. Bolu’da üretimimiz ise arazi şartlara bağlı olarak azalma gösteriyor.
"ÇİFTÇİLERİMİZ ÖNLEMİNİ ALSIN"
Bolu’da patates gün geçtikçe ekonomik olarak azalmasının sebebi verim kaybıdır. Patates güvesi verim kaybına etkenlerden birisidir. Hem tarlada hem de depoda patatese büyük zarar vermektedir. Hasatın sonuna doğru patates güvesi dediğimiz sinek toprağın kurumasından dolayı çatlaklar meydana geliyor. Bu çatlaklardan doğru yumruya iniyor. Sonrasında ise patatese ekonomik olarak değer kaybetmesine neden oluyor. Topraktan sağlam olarak çıkarttığınız patatesi depoya götürdüğünüz de, aynı şekilde depoda da barındığı için orada da bir zarar görülebiliyor. Bolu’da ki patatesin değer kaybetmesine sebep oluyor. Bununla ilgili olarak ta çiftçilerimize Tarım İl Müdürlüğü birçok uyarı yaptı. Depoların temizlenmesi, patatesi sökmeye yakın hiçbir zaman toprağı kurutmamız ve sulamamız gerektiği ile ilgili. Bizlerin toprağı hiçbir zaman kuru bırakmamız gerekiyor. Toprağı çatlatmayarak bir bütün olarak tutmamız lazım. Bu en önemli kültürel mücadeledir. Tabiî ki bunun kimyasal ilaçlar ile çözümü yapılmaktadır. Kimyasal çözümler hem doğaya hem de ekonomik olarak bizlere zarar vermektedir. Patatesin dekar başına maliyeti şuan 1550 civarlarındadır.
“KIŞLIK PATATES 1 LİRANIN ÜSTÜNDE OLMASI GEREKİYOR”
Bolu’nun verimini göz önüne aldığımızda 3 ton olarak hesaplanmaktadır. Bunu depoya taşıdığımızda bu maliyet hem fire kaybı, hem verimde düşüklük, depodaki hasar gibi nedenler göz önünde bulundurursak 30 kuruş üzerine çıkıyor ve 80 kuruşa tekabül ediyor. Yani Bolu’da patates kışın 1 lira olmazsa çiftçi para kazanamaz. İç Anadolu’ya baktığımız da ise, onlar verimi bizden daha çok yüksek alıyor. Bolu’da ki çiftçiler bundan dolayı biraz sıkıntı yaşıyorlar. Verimin azalmasında ki diğer etken ise, köylümüzün ve çiftçilerimizin yaşlarının ilerlemesinden dolayı artık bu işi çocuklarının alması gerekiyor. Ama çocukların kimi okumaya, kimi başka illere göç ediyor. Sonrasında ise köylerde genç nüfus kalmıyor. Yıllar öncesinde 50 dönüm eken bir çiftçi artık yaşı itibariyle 10 dönüm ekmeye başlıyor. Ve verimin azalmasın da sosyokültürel bir etki meydana geldiği görülüyor.” dedi.
