(Özel Haber: Oğuzhan EKE) – Seben’de elma ağacı sayısı yüzde 57,59; hasat edilen elma tonu ise yüzde 52,90 düştü. İlçenin simgesi olan elmanın üretimi durma noktasına gelirken, üretici, “Buzhane çalışmıyor. Elmacılık bitmek üzere… Bir köyden çıkan elma üretimi, şimdi Seben’in komplesinden anca çıkıyor” dedi.
Seben’de elma üretimi sona eriyor. 2000’li yılların başında ünü Türkiye’ye yayılan ‘Seben Elması’, günümüzde unutulmaya yüz tuttu. Seben’in simgesi olan ve adına festivaller düzenlenen elmanın, artık ilçede depolanacak bir soğuk hava deposu bile yok. 2000’li yıllarda ilçede hizmet veren 2 soğuk hava deposu da kapandı. Bakım maliyetlerin artması, iklim koşulları, genç nüfusun azalması gibi nedenler, Seben’deki elma üretiminin düşmesine etki etti.
ELMA ÜRETİMİ YÜZDE 50’NİN ÜZERİNDE DÜŞTÜ
Bolu Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, Seben’in 2004 ile 2022 yılları arasında elma üretim verilerini paylaştı. 2004 yılında ilçedeki meyve veren yaştaki elma ağacı sayısı 298 bin 300’iken, bu sayı 2022 yılında yüzde 57,59 azalarak 126 bin 500 oldu.
Seben’de elma veren yaştaki ‘Golden’ cinsi elma ağacı sayısı, 2006 yılında en yüksek seviyeye ulaşarak, 106 bin oldu. 2022 yılında bu yüzde 75,94 azalarak 25 bin 500 oldu.
Meyve veren yaştaki ‘Starking’ cinsi elma ağacı sayısı ise 2004 yılında 212 bin 800, 2011 yılında ise 213 bin 535 adet olarak kaydedildi. Bu sayı 2022 yılında, 2011’dekine göre yüzde 52,70 azalarak 101 bin âdete düştü.
İki farklı cinsteki elma üretim miktarı 2004 yılında 20 bin 881 ton olarak kaydedildi. 2022 yılındaki üretim ise 8 bin 855 tonda kaldı. Elma üretimi 18 yılda yüzde 52,90 azaldı.
“MASRAFLARI ÇIKARTAMIYORUZ”
Seben’in Dereboy köyünde ikamet eden elma üreticisi Erhan Sarıaslan, elma üretiminin düşmesine yönelik, “Benim babadan kalma 350-400 ağaç elmamız vardı. Şimdi azalttık, 200 ağaç falan elmamız kaldı. İlk başta masraflar ağır. Masrafları çıkartamıyoruz. İkinci sebebi işçi bulunmuyor. Elmayı yetiştiyoruz, toplayacak insan bulamıyoruz. Köylerde insan kalmadı. Etraftan da gelmiyor. Üçüncüsü bir de buzhanemiz vardı, 2 senedir kapalı. Buzhane çalışmıyor, muhafaza edecek yerimiz yok. Soğuk havamız olmadığı zaman da elmamız zayi oluyor, değeri düşüyor" dedi.
“BİR KÖYDEN ÇIKAN ELMA, SEBEN’İN KOMPLESİNDEN ANCA ÇIKIYOR”
Ağaçlarının çok yaşlandığını ve yenilemediğini aktaran Sarıaslan, “İklim de değişti, biraz etkiledi de bakım da azaldı. Biz de artık eskisi gibi bakamıyoruz. Fidanlığımız 50 – 60 senelik. Artık yenileme yapamıyoruz, elmacılık bitmek üzere. Zaten her köyde sayılı insan kaldı. Önceden bir köyden çıkan elma üretimi, şimdi Seben’in komplesinden anca çıkıyor” ifadelerini kullandı.
DESTEK PROJELERİ İSTENDİ
Seben’deki elma üretiminin düşmesiyle beraber, üretici farklı tarım ürünlerine yönelmeye başladı. Meyve olarak şeftali ve armut gibi ürünler ile sebze olarak biber, domates, patlıcan gibi ürünlerin yetiştirilmeye başlandığı ifade edildi. Elma üretimi konusunda ise yetkililerden yeni projelerin hazırlanması için destek istendi. Seben’in simgesi olan elma üretimdeki düşüş devam ederse, üretimin birkaç sene içerisinde ‘yok’ denilecek seviyeye geleceği aktarıldı.
