Akran zorbalığı nedir? Nasıl önlenir? Zorbalık yapan veya zorbalığa maruz kalan çocuklar neler yapmalı? Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doçent Doktor Yusuf Öztürk çocuklu ailelere akran zorbalığı ile ilgili önemli tavsiyelerde bulundu.
Haber: CANSU GÜRZ
Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu olan ve 6 yıldır Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nde hizmet veren Çocuk Psikiyatrisi Uzmanı Doçent Doktor Yusuf Öztürk akran zorbalığını akran zorbalığının temel faktörlerini anlatarak, zorba veya mağdur çocuk ve ailelere tavsiyeler verdi.
Avantajlı bir kişinin veya grubun, kendilerine oranla dezavantajlı bir bireye veya gruba sistematik bir şekilde baskı uygulaması olarak tanımlanan akran zorbalığı son zamanlarda aileleri endişelendiren konuların başında geliyor.
Doçent Doktor Öztürk, Mersin’de yaşanan ve tüm Türkiye’yi sarsan akran cinayeti hakkındaki düşüncelerini de dile getirdi.
“EĞER BİR ÇOCUK ZORBALIK UYGULUYORSA GEÇMİŞ HİKÂYESİNDE KENDİ DE MAĞDUR OLMUŞTUR”
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doçent Doktor Yusuf Öztürk akran zorbalığı ile ilgili, “Özellikle son dönemde hem görsel basında hem de sosyal medyada çok sık görüyoruz bu tür haberleri. Şimdi zorbalık kavramına şöyle bakıyoruz biz. Zorbalık kavramı birkaç tane boyutuyla yaklaşılan bir kavram. Bunun bir sözel boyutu var, bir fiziksel boyutu var. Aslında bizim zorbalıkta bir diğer kavramımız da bir olayda bir zorba varsa içinde bir mağdur da oluyor ve bu bilgi de şu: eğer bir çocuk zorbalık uyguluyorsa geçmiş hikâyesinde 3 te 1 oranda kendi de mağdur olmuştur. Yani bir mağdurluk hikâyesi de vardır. Bunu şunun için söylüyorum: mağdur da olsa zorba da olsa mutlaka psikiyatrik desteğe ihtiyacı oluyor” dedi.
AİLELER NELER YAPMALI?
Doçent Doktor Öztürk, “Zorbalığı durdurmanın bir diğer yolu da ebeveynlerin, kendi akranlarıyla olan ilişkilerine yönelik rehberlik etmesi. Maalesef toplumda son dönemde özellikle çok rekabetçi bir toplum oluşuyor. Başkalarının duygusunu, başkalarına yardımseverlik, empati duygusundan biraz daha geri planda olduğunu görmekteyim. Zorbalığın bir ayağı psikiyatrik destek diğer ayağı da aileden hem empatik hem de çocuklara karşı hoşgörülü bir tutum sergilerini öğretmeleridir” ifadelerine yer verdi.
AİLELER NE YAPMALI?
Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Öztürk, “Ailelerin mutlaka şu soruyu kendilerine sormaları gerekiyor: Benim çocuğum ne oldu da böyle davrandı? Bu sorunun yanıtı içerisinde mutlaka aile tutumlarıyla da ilişkisi vardır. Mesela zorbalık yapan bir çocuğun ailede mağdur hikâyesi olma ihtimali yine aile içinde birisine şiddet görme ihtimali ya da şiddete tanıklık olma ihtimali olabilir. Öncelikle bu çerçevede bakmasını öneririm. Biyolojik altyapısı oluyor, belli psikiyatrik bozukluklar, biyolojik altyapısı daha ağırlıklı olan ve şiddete de meyilli bir miktar daha olan bozukluklar. Böyle bir bozukluk olduğu durumlarda da tedaviyi geciktirmemelerini öneririm.” İfadelerini kullandı.
“ÇOCUKLARA ATILGANLIK EĞİTİMİ VERİLMELİ”
Ailelere önemli tavsiyelerde bulunan Doçent Doktor, tedavi ve eğitimin önemine değinerek, “Bunlardan en önemli vereceğim bilgi mesela dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, karşıt olma karşı gelme bozukluğu, davranım bozukluğu. Böyle bir durumda tedaviyi ne kadar geciktirirsek o kadar çocuğun zorba olma ihtimalini arttırırız. Yine çocuklar mağdur durumlarda da çocuğa bizim önerimiz şu; bir eğitim verilmeli. Eğitim nasıl olmalı ne pasif, yani her denileni kabul eden ne de karşı tarafa aynı şekilde tepki ile yaklaşan yani saldırgan bir tutumla tepki. Bu iki tepkiyi de önermiyoruz. Bizim atılganlık eğitimi dediğimiz, duygularını ifade eden, kendine yapılan davranışı yönelik karşı tarafa kendini savunabilen bir çocuk yetiştirebilmek hem mağdur hem de zorbalık açısından ailelere verebileceğim tavsiyelerdir” şeklinde konuştu.
“EN ÖNEMLİ ETMEN AİLE”
Mersin’de yaşanan akran cinayeti ile ilgili düşüncelerini dile getiren BAİBÜ Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Öztürk, “Arka tarafında birçok etmen rol oynayabilir. Burada bu rollere bakarak yorumlamakta fayda var. Yani çocuğun geçmiş hikâyesini dinlemek, onu zorbalığa iten etmenleri, hangi etmenler buna yol açtı? Acaba tedavisi ihmal edilmiş psikiyatrik bir bozukluğu mu vardı, ailesel bir durumu mu vardı? Bunları göz önünde bulundurarak yorumlamakta fayda var. Tabi dediğim gibi en çok burada görev alan çocuk zorbalık ya da mağduriyeti dediğimiz zaman burada en önemli etmen aile oluyor. Aile ve ailenin gelmesi ile bizim psikiyatrik ya da psikolojik destek vermemizle oluyor. Dolayısıyla birçok faktör etkili olabilir. Hangi faktör ne derecede etkindir onu bilemem ama bildiğim bir şey var aile burada temel etmen” dedi.
