Haset bir duygudur ve her duygu gibi evrensel ve doğaldır. Duygular belli uyaranlara karşı verdiğimiz tepkiler olduğuna göre, haset de bunlardan biri  olarak belli durumlarda bize bazı mesajlar iletmeye çalışır.

Haset için “Gerçekleştiremediğimiz potansiyelimizin başkasında gördüğümüz aynasıdır” der Leyla Navaro; haset ettiğimiz şey bize kendimiz hakkında ayna tutan bir araçtır. Kendimizde eksik olanı, tamamlamak, geliştirmek istediğimizi bize işaret edendir. İlettiği mesaj yoksunluğumuza, büyümeye yöneliktir. Mesajı duymak, anlamaya, anlamlandırmaya çalışmak ve onunla ne yapacağımıza karar vermek bize kalmıştır. Keza hasedi yaratıcılık için de yıkıcılık için de kullanmak mümkündür.

NE ZAMAN, KİME HASET DUYARIZ?

Bazı niteliklerden mahrum olduğumuza inanıyorsak; karşımızdaki bizdeki bu eksikliklere sahipse (sahip olduğunu düşünüyorsak), o da bizim gibi mahrum kalsın istiyorsak bu hasettir. Hayatın akışında sergilediğimiz bazı yargılayıcı ve öfkeli tutumlarımızda aslında hasetin de izleri yer alır. Bir kimseyi, bir durumu eleştirirken, kötülerken bizi itkilendiren şeylerden birinin o kimseye veya duruma karşı duyduğumuz haset olması muhtemeldir. Biz bazı özelliklerden yoksunken karşımızdakinin bunları elde eden bir yerde olması ondakilere ve/ya ona karşı alaycı hatta belki aşağılayıcı yaklaşmamıza sebep olabilir. Böylece her an ortaya çıkma riski taşıyan eksiklerimizi örtbas edebilir ve karşımızdakinin sahipliğini de tahrip edebilir hale geliriz. Haset bu bağlamda, yıkıcıdır…

Dünya edebiyatı ve sineması neye işaret ettiği araştırılmayan ve söze dökülemeyen hasedin yakıcılığına dair örneklerle doludur. İlkel hasedin bu uç örneklerinde mutlu aileleri, çekici kadınları sırf bu özelliklere sahip oldukları için katleden, yıkıcı hasetle eyleme geçmiş olan psikopatiklerin hikayelerine denk gelmişizdir. Kendi yoksunluklarıyla ‘baş etmenin bir yolu’ olarak bu kişiler arzu duydukları, sahip olamadıkları kimseleri haset uğruna  yok etmişlerdir.

Oysa haset salt zarar veren ve yıkıcılığa yönelten bir duygu değildir. Yaratıcılık için kullanıldığında haset iyileşmeye, gelişmeye hizmet edebilir;  hasedi itici bir güç olarak konumlandırmak da pek tabii mümkündür