17 Nisan 1869'da Baron de Hirsch'e 99 yıllığına, 2500 km uzunluğunda ve Avusturya sınırına değin uzanacak bir demiryolu yapımı için "imtiyaz" verildi. Nafıa Nazırı (Bayındırlık Bakanı) Davut Paşa'nın Avusturya ardından gideceği Paris'te karşılaştığı Baron Hirsch, önce İstanbul'u "Edirne ve Filibe, Sofya, Niş. Priştine ve Bosna-Hersek üzerinden Avusturya demiryollarına" bağlayacaktı. Sonra, "bu ana hat üzerinde Ege Denizinde Dedeağaç ve Selanik'e, Karadeniz kıyısında da Burgaz'a indirecek" birer bağlantı hattı yapacaktı. Osmanlı Hükümeti, Hirsch'e kilometre başına 14 bin frank ödeyecekti. "Şark Demiryolu"nun Dedeağaç-Edirne(Harmanlı) arası 19 Ağustos 1872'de açıldı. İstanbul-Edirne-Filibe hattının "açılış töreni" ise 12 Nisan 1873'de yapıldı. 190 milyon franga mal olan bu hat için Osmanlı, tam 790 milyon frank borçlandırıldı.
Paris ve Viyana'dan geçip İstanbul'a; aynı yoldan Avrupa'ya, Şark Ekspresi'nin "aktarmasız" bir yolculukla gidip-gelmesi için 12 Ağustos 1888'i beklemek gerecektir. Böylelikle, İstanbul, demiryoluyla Avrupa'ya ilk kez başlanmış olmaktadır. Bu durum, Sultan'ı, Anadolu'ya baştanbaşa geçecek bir demiryolu için harekete geçmede özendirecektir. Abdülhamit'in bu yöndeki ilk girişimi, Fransızların işlettiği İzmir-Kasaba; İngilizlerin işlettiği İzmir-Aydın hatlarının yeni "şube hatları" ile içerilere doğru uzatılması yönünde, bu şirketlere yeni imtiyaz vermek olacaktır. Bu demiryolu projesi de 1856 sonrası içine girilen politik-ekonomik gelişmelerin bir sonucudur. Dahası zorlamasıdır. Bu işi 7–10 yıl arasında bitirmesi gereken Hirsch, biri Rumeli Demiryolları yapımı için, diğeri demiryolları işletmesi için iki ayrı şirket kurar. Avrupa Türkiye'si (Rumeli) Demiryolları Osmanlı Şirketi ve Avrupa Türkiye'si (Rumeli) Demiryolları İşletme Şirketi, işletmeci şirket yapımcı şirketin kiracısıydı. Yapımcı şirket, Osmanlı Hükümeti adına çalışacaktı.
Mahmut Nedim Paşa'nın sadrazam olmasıyla birlikte döşenen demiryolu 1.264 km.ye ulaşmış iken ilk sözleşme iptal edilip, demiryolu yapım işini Osmanlı adına yürüten şirket feshedilir. Mülkiyeti Osmanlı Hükümetine bırakılmış bulunan hatların işletme hakkını üstünde taşıyan Paris'te kurulu şirketin yönetim merkezi, 1878'de bu kentten Viyana'ya taşınacaktır. Burada, Balkan Savaşına kadar yapımı tamamlanmış demiryollarını işletecek olan Doğu (Şark) Demiryolları Şirketi adıyla, 31 Aralık 1878'de yeni bir "işletme" kurulur. Bu şirket, Nisan 1869'da kurulmuş bulunan Avrupa Türkiyesi Demiryolları İşletmesi'nin yerine geçmiş, işletme "imtiyaz" süresi de 50 yılla sınırlandırılmıştır.
Paris'te kurduğu şirketi, 1878'de Viyana'ya taşıyan Hirsch, bu kez 1885'te Şark Demiryolları İşletme Şirketi adını alacak kumpanyasını elde kalan 954.169 km. hatla birlikte Aralık 1909'da Osmanlı'nın başkentine taşıyacaktır. Berlin Anlaşması'nın 21.maddesiyle işletme hukuku anılan şirkete verilmekle birlikte, Sırbistan ve Bulgaristan kendi toprakları üzerinde yapılacak hatların işletmesini de ellerine almışlardı. Osmanlı, Bulgar ve Sırp hükümetleri ile daha sonra üçlüye katılacak Avusturya-Macaristan İmparatorluğu arasında imzalanan 19 Mayıs 1883 tarihli "dörtlü anlaşma" ile her hükümet kendi sınırları içinde kalan demiryollarının eksikliklerini tamamlamıştır. Hızla tamamlanan İstanbul-Belgrat-Selanik-Niş hatlarının işletmeye açılmasıyladır ki Viyana'dan kalkan bir tren, 12 Ağustos 1888'de İstanbul'a ilk yolculuklarını indirebilmiştir.
Balkan Savaşı başladığında, Şark Demiryollarından Osmanlı elinde kalan toplam demiryolu, ana ve bağlantı hatlarıyla birlikte 1600 km.yi geçen bir uzunluğa sahipti ve Şark Demiryolları Kumpanyası tarafından işletiliyordu. 1909'da aldığı kararla Avusturya uyrukluğundan ayrılan ve Osmanlı uyruğuna geçerek, 1910 Mayısında İstanbul'a taşınan şirketin tabelasının ardında artık demiryolu yapmak umut ve birikimi battal edilmiş bir imparatorluk düşü gizlenecektir. Ali ve Fuat Paşaların, Avrupa ile Osmanlı Başkentini demiryoluyla bağlayarak yürüte geldikleri "Tanzimat ve ıslahat" çabalarını, bir başka deyişle Osmanlı'yı ayakta tutabilmek için Avrupa ile "bütünleşmek" yolunda yürüttükleri politikada demiryolundan da yararlanmak düşleri yarım kalacaktır. Ama Hirsch, Nisan 1896'da öldüğünde, çoğu Rumeli Demiryolları işinden kazanılmış 800 milyon franklık bir miras bırakacaktır. Aynı süreçte, Osmanlı, Muharrem Kararnamesini ilan ettiğinde (20 Aralık 1881); yaklaşık, 220 milyon İngiliz Liralık(250 Milyon Osmanlı lirası) borcu bulunuyordu.
Şark Demiryollarının Osmanlı'yla birlikte sürüklenen uzun öyküsü, 25 Aralık 1936 Cuma günü, saat: 13.00'te şirketle Bayındırlık Bakanlığı arasında imzalanan satın alma sözleşmesiyle sona ermiştir. Devir-teslim töreninde, Şark Demiryolları Şirketi temsilcisi M. Devis, yaptığı konuşmada, "İktisadi kalkınmanın yabancı unsurları ortadan kaldırması bir zorunluluktur. Bu zorunluluğa uyarak bizde gidiyoruz. Yabancı sermayeler, Türkiye'de bulunan böyle imtiyazlar almayı değil, ancak işbirliği yapmayı düşünebilirler." diyecekti...
20 ARALIK
1942- Erbaa-Niksar'da 7,0 büyüklüğündeki depremde 3 bin kişi öldü.
1955- 1954 seçimlerinden sonra DP'den ayrılan bazı milletvekilleri ''Hürriyet Partisi''ni kurdu.
1964- İstanbul Ali Sami Yen Stadı'nın açılışı, faciaya sahne oldu. Türkiye-Bulgaristan milli maçının başlamasından önce, izdiham sonucu, açık tribünlerden birinin demir parmaklıkları parçalandı: 83 kişi yaralandı.
2006- Türkmenistan Devlet Başkanı Saparmurat Niyazov Türkmenbaşı, 66 yaşında kalp krizinden öldü.
2011- TBMM Teşkilat Yasası'nın yürürlüğe girmesiyle birlikte, cumhuriyet tarihinden bu yana TBMM’yi koruyan Muhafız ve Tören Tabur Komutanlığı TBMM'den ayrıldı.
2021- Akaryakıta zam yapıldı. 1 ay önce 8 TL olan benzin, 12 TL' ye yükseldi.
21 ARALIK
1918- Padişah Sultan Vahdettin, Meclisi Mebusan'ı feshetti.
1961- Londra'dan Tel Aviv'e giden İngiliz Havayolları British Airways'a ait yolcu uçağı, Esenboğa Havaalanı'ndan ayrılışından bir dakika sonra düşerek parçalandı. 26 kişi öldü, 8 kişi yaralandı.
1971- TL'nin değeri yeniden belirlendi. 1 dolar 14 lira oldu.
1972- Doğu Berlin'de iki Almanya arasında ''Temel Anlaşma'' imzalandı.
1979- Sovyetler Birliği, Afganistan'ı işgal etti.
1989- ABD, Panama'yı işgal etti.
1991- Bağımsız Devletler Topluluğu kuruldu. Sovyetler Birliği resmen yıkılmış oldu.
2016- Kazlıçeşme-Göztepe hattında hizmet verecek Avrasya Tüneli açıldı. Tünel, İstanbul Boğazı'nı yer altından geçiyor.
22 ARALIK
1453- İstanbul Üniversitesi (Darülfünun) kuruldu. Darülfünun, 1933'te üniversiteye dönüştürüldü.
1914- Harbiye Nazırı ve Erkânı Harbiye Umumiye Reisi Enver Paşa'nın, Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak ve Rusya içlerine ilerlemek amacıyla planladığı ''Sarıkamış Harekâtı'' başladı. Harekât on binlerce askerin ölümüyle sonuçlandı.
1938- Bilim adamı Otto Hahn tarafından ilk atom çekirdeği patlatıldı.
1978- Kahramanmaraş olayları başladı. 26 Aralık’a kadar süren olaylarda 111 kişi öldü, 176 kişi yaralandı.
1979- Paris'teki Türk Turizm ve Tanıtma Bürosu Müdürü Yılmaz Çolpan, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü.
Suikastı Ermeni terör örgütü ASALA üstlendi.
1999- Hükümet Egebank, Yaşarbank, Yurtbank, Sümerbank ve Esbank'a el koydu.
2002- Afganistan'da Hamid Karzai'nin başkanlığında kurulan geçici yönetim görevine başladı.
2004- Türkiye'nin ilk kadın pilotlarından Nezihe Viranyalı, 79 yaşında vefat etti.
23 ARALIK
1930- Menemen'de, Kubilay adlı yedek subay öğretmen, gericiler tarafından şehit edildi.
1941- Japonya, Hong Kong'u işgal etti.
1963- Rum tedhişçiler, Lefkoşa'da Dr. Binbaşı Nihat İlhan'ın eşi ve üç çocuğunu katletti.
1979- Türk Hava Yollarının Trabzon adlı uçağı Samsun- Ankara seferini yaparken yoğun sis nedeniyle düştü; 39
kişi öldü.
1980- Mısır'ın Ankara Büyükelçiliğini basan 4 Filistinli idama mahkûm edildi.
1996- Bergama halkı, siyanürlü altın aranmasını protesto amacıyla çıplak yürüyüş yaptı.
2021- Türkiye'de 3 kez Yılın Sanatçısı seçilen, Türk Sanat Müziğinin nadide yorumcusu Faruk Tınaz vefat etti.
24 ARALIK
1923- Arnavutluk'ta cumhuriyet ilan edildi.
1951- Libya bağımsızlığını ilan etti.
1976- Ticaret ve Sanayi Bakanlığı, zam talebini kabul etmeyince, Türkiye'de Renault otomobil üretimi
durduruldu.
1994- Cumhuriyet Halk Partisi ve Sosyal Demokrat Halkçı Parti birleşme kararı aldı.
1995- Erken genel seçim yapıldı. Refah Partisi seçimden birinci parti olarak çıktı, ikinciliği milletvekili sayısı bakımından DYP, oy oranı açısından ANAP aldı.
2003- Ankara'daki Modern Çarşı'da çıkan yangında 1 kişi öldü. Çarşı kullanılamaz duruma geldi.
25 ARALIK
1921- Gaziantep düşman işgalinden kurtuldu.
1936- Şark Demiryolları, hükümet tarafından satın alındı.
1952- Said-i Nursi'nin yargılanmasına başlandı.
1963- Kıbrıs'ta EOKA, adanın her yanında Türklere karşı saldırılar düzenledi.
1973- İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Ankara'da 89 yaşında vefat etti.
1976- Hacdan dönerken gemilerinin batması sonucu 100 Müslüman öldü.
1985- Türkiye'nin ilk hayali ihracat davası sonuçlandı: Yahya Demirel 23 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.
1989- Romanya Devlet Başkanı Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena idam edildi. Çavuşesku çifti olağanüstü bir
mahkemede yargılandılar.
2013- Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, İçişleri Bakanı Muammer Güler ve Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar istifa etti.
26 ARALIK
1925- Uluslararası takvim ve saat kabul edildi.
1932- Samsun-Sivas demir yolu hattı açıldı.
1934- Menemen'de yaptırılan Kubilay Anıtı açıldı.
1939- Erzincan'da 7,9 şiddetindeki depremde 32.000 kişi öldü.
1992- Ankara-Haydarpaşa arasında çalışacak elektrikli tren hizmete sokuldu.
2004- Güney Asya ve Hint Okyanusu tabanında 9,0 şiddetindeki deprem ve sonrasında oluşan tsunami yüzünden 300 bin dolayında kişi öldü.
