Yeni Yunan Kralı Konstantin, Atina’ya dönmeden önce İsviçre’de iken verdiği bir demeçte şöyle diyordu:
''Ülkeye dönünce İtilâf devletlerine olan bağlılığımı, memleketimin çıkarları doğrultusunda ve şimdilerde onların çıkarlarıyla özdeşleşen Sevr Antlaşmasına da uygun hareket edeceğimi bildireceğim. Küçük Asya’daki harekâtımıza devam edeceğiz ve bize verilen hiçbir şeyden vazgeçmeyeceğiz.''
Kral 19 Aralık’ta Yunanistan’a dönmesinden sonra verdiği demeçlerde, müttefiklerle işbirliğinin zorunlu olduğunu tekrarladı. Yeni yönetim; saygınlık kazanmak, geleneksel Yunan politikasını izlediğini göstermek ve böylece itilâf devletlerinin desteğinin devamını sağlamak amacıyla işgal ordusunu harekete geçirdi.
Amaç, bu sırada ayaklanma halinde olan Ethem olayından yararlanmak ve henüz oluşma safhasında olan Mustafa Kemal ordusunu dağıtmaktır.
Bu amaçla Yunan ordusu 6 Ocak’ta Bursa cephesinden Eskişehir, Uşak cephesinden de Afyon istikametinde harekete geçti. Bu sırada batı ve güney cephesi komutanları, Ethem isyanının bastırılması ile meşguldüler. İsmet Bey, Yunan ileri harekâtını öğrendiği sırada, kıtalarıyla Gediz’de bulunuyordu.
İki komutan, Ethem’in takibini bırakıp bölgelerini savunmayı kararlaştırdılar. Düşmanın ağırlıklı kuvvetleri kuzeydeydi. Türkler, Eskişehir istikametini kapatmak için İnönü mevzilerini hazırlamışlardı. Savaşın İnönü bölgesinde yapılması bir tesadüf değildi. İnönü savaşlarının zamanını Yunanlılar, fakat savaş alanını Türkler seçmişlerdi. Mevzileri, bir tümen kadar bir birlik tutmaktaydı. Ancak Bursa’dan hareket eden Yunan kuvvetleri İnönü’ne üç günlük bir uzaklıktaydı. Hâlbuki Batı cephesi kuvvetlerinin büyük kısmı oraya dört günlük bir mesafede olup, karşılarında Ethem kuvvetleri vardı.
Albay İsmet Bey, Yarbay İzzettin Bey’i 61. Tümenle Ethem kuvvetleri karşısında Kütahya’yı savunmaya bırakarak geri kalan beş alayı ile İnönü mevzilerine ulaşma çabasına girişti. Bu askerler dört günden beri yürüyüş halinde uykusuz ve yorgundular. Mevsim kıştı, Askerlerin çoğunun paltosu yoktu. Yunan ordusu 9 Ocak’tan beri İnönü savunma hattını zorlamaktaydı.
10 Ocak öğle sıralarında Batı cephesi karargâhı tehdit altına girince, temkinli bir komutan olan İsmet Bey, 15 km. kadar geride bulunan ikinci savunma hattına çekilmeyi uygun gördü. Türk savunma hattını kıramayacağını anlayan ve beklemediği bir direnme ile karşılaşan Yunan komutanı General Papulas, geri çekilme emrini verdi. Henüz kuruluş halinde olup bir taraftan da asilerle mücadele eden yeni Türkiye Devleti’nin küçük, fakat inançlı genç ordusu zor günler geçirmiş ama çözülmemiş, düşmanı çekilmek zorunda bırakmıştı. İnönü mevzilerinde Türk Ordusu 4.500 civarında tüfekle, 20.000 kadar Yunanlıyı püskürtmüştür.
SONUÇLARI
Olağanüstü şartlarda kazanılan bu zafer, içeride halkın moralini yükselttiği gibi, millî hareketin önderi Mustafa Kemal’in saygınlığını arttırdı, orduya güveni pekiştirdi. Meclis’in otoritesini güçlendirdi.
Mustafa Kemal, Padişaha dayanarak millî direnmeye karşı çıkan, Ankara kapılarına kadar gelen iç isyanlarla ve en son olarak da Ethem ayaklanmasıyla mücadele etmek zorunda kalmıştı. Bütün bunların başarı ile atlatılması, kendi başına buyruk hareket eden ve Yunanlılarla işbirliği eder hale gelen Ethem kuvvetlerinin dağıtılması, Yunan saldırısının başarısızlığa uğratılması; düzenli ordu ve teşkili için gerekli ortamı oluşturdu.
TBMM’nin açılmasından beri dokuz ay geçmesine rağmen, henüz anayasa Meclis’ten geçmemişti. 1. İnönü zaferinden sonra, Mustafa Kemal’in hazırladığı taslak ele alınarak 20 Ocak 1921’de kabul edildi. Teşkilâtı Esasiye Kanunu başlığını taşıyan yasa 23 madde ve bir geçici maddeden oluşmaktaydı.
Buna göre: Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. Yürütme gücü ve yasama yetkisi milletin yegâne ve hakiki temsilcisi olan TBMM’nde toplanmıştır. Türkiye Devleti, TBMM’nce yönetilir ve hükümet TBMM Hükümeti adını taşır.
I. İnönü Zaferi sonunda Albay İsmet Bey,1 Mart 1921'de generalliğe yükseltildi.
Birinci İnönü zaferi iç politikada olduğu gibi, dış politikada da önemli sonuçlara yol açtı. Bunların en önemlisi, o zamana kadar TBMM Hükümeti ile anlaşma yapmak için tereddütlü bir hava içinde bulunan Sovyetlerle 16 Mart 1921’de Moskova Anlaşmasının yapılmasıdır. Bu anlaşma ile Doğu sınırı güvence altına alınmış, Sovyetlerle karadan ulaşım yolları açılmıştır.
Birinci İnönü’nün ikinci bir siyasî sonucu da İtilâf Devletlerinin o zamana kadar “çete başı” gibi gördükleri Mustafa Kemal’in temsil ettiği TBMM Hükümetini, Londra Konferansına davet etmeleridir.
09 OCAK
1926- Piyango çekilişinin yalnızca Tayyare Cemiyeti'ne (THK) ait olduğuna ilişkin kanun kabul edildi.
1936- Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi, Atatürk'ün de katıldığı törenle öğrenime başladı.
1991- Toplu taşım araçlarında sigara içilmesi ve tütün mamullerinin reklâmının yapılması yasaklandı.
1996- Sabancı Holding Yönetim Kurulu Üyesi Özdemir Sabancı, Toyotasa Genel Müdürü Haluk Görgün ve sekreter Nilgün Hasefe, Sabancı Center'da vurularak öldürüldü. Olayı terör örgütü DHKP-C üstlendi.
10 OCAK
1920- Ankara'da Hâkimiyet-i Milliye gazetesi kuruldu.
1921- I. İnönü Zaferi.
1944- Nuri Demirağ'ın fabrikasında üretilen yolcu uçağının uçuş denemesi Yeşilköy'de yapıldı.
1945- Teşrinievvel, teşrinisani, kânunuevvel ve kânunusani aylarının adları, ekim, kasım, aralık ve ocak olarak değiştirildi.
1984- Kürtaj yasallaştı.
2001- Türksat 2A haberleşme uydusu uzaya fırlatıldı.
11 OCAK
1905- Mustafa Kemal kurmay yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisinden mezun oldu.
1939- Aydın'da köylüye toprak dağıtıldı.
1997- Başbakan Necmettin Erbakan, tarikat tartışmalarının yoğunlaştığı bir sırada, Başbakanlık Konutu'nda 51 tarikat ve cemaat liderine iftar yemeği verdi.
2001- Türksat 2A uydusu uzaya fırlatıldı.
2012 - Milli Eğitim Bakanlığı, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı kutlamalarının Başkent dışında stadyumlarda değil, sadece okullarda kutlanmasını öngören genelge yayımladı.
12 OCAK
1919- İngilizler, Ermeni amaçlarına hizmet etmek üzere Kars'a yerleştiler.
1920- 450 kişilik Ermeni süvari birliği, Antep'in Araptar köyünde Müslümanlara işkence yaptı.
1921- Çekilen Yunan kuvvetlerini takip harekâtı başladı. Bozüyük ve Söğüt işgalden kurtarıldı.
1952- ABD, Marshall Planı çerçevesinde Türkiye'ye 58 milyon dolarlık askeri yardım yapılmasını onayladı.
1959- Sovyet uzay aracı Luna, güneş çevresindeki yörüngesine yerleşti. Luna, yer çekiminden kurtulan ilk
uzay aracı oldu.
2006- Hac farizasını yerine getirmek üzere Mekke yakınlarındaki Mina'da bulunanlardan 364'ü çıkan izdihamda öldü, 300 kadar kişi yaralandı.
2016- Sultanahmet Meydanı Dikilitaş civarında saat 10.20 sıralarında bombalı saldırı meydana geldi. Saldırıda çoğunluğu yabancı turist 11 kişi öldü, 15 kişi de yaralandı.
13 OCAK
1920- Maraş bölgesinde yerel kuvvetlerle Fransızlar arasında çarpışmalar başladı.
1920- Sultanahmet Meydanı'nda 150 bin kişinin katılımıyla büyük bir miting yapıldı.
1942- ''Ekmek Karnesi'' uygulamasına başlandı.
1990- Atatürk Barajı'nda su tutulmaya başlandı.
2012- KKTC’nin 1. Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş vefat etti.
14 OCAK
1923- Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım, İzmir'de vefat etti.
1938- Türkiye-Irak-İran-Afganistan arasında imzalanan Sadabad Paktı, TBMM'de onaylandı.
1963- Fransa Cumhurbaşkanı Charles De Gaulle, İngiltere'nin Ortak Pazar'a girmesini reddetti.
1998- Türk sanat müziği sanatçısı Safiye Ayla, tedavi gördüğü hastanede vefat etti.
2021- Türkiye’de Çin şirketi Sinovac’ın ürettiği CoronaVac aşısı, ''Acil kullanım onayı'' ile sağlık çalışanlarına bugünden itibaren uygulanmaya başlandı.
15 OCAK
1919- İngilizler Gaziantep'i İşgal etti.
1919- İngilizler Haydarpaşa İstasyonu'nu işgal etti.
1919- Fransızlar Şark demiryollarını işgal etti.
1949- İmam-hatip kursları açıldı.
1989- Bülent Ecevit, Demokratik Sol Parti (DSP) Genel Başkanlığı'na seçildi.
1994- Uyuşturucu ve silah kaçakçısı 44 yaşındaki Behçet Cantürk, Sapanca'da yol kenarında ölü bulundu.
2005- Filistin Lideri Yaser Arafat'ın 11 Kasım 2004'te ölmesinin ardından 9 Ocakta devlet başkanı seçilen
Mahmud Abbas, yemin ederek göreve başladı.
2007- İdam edilen devrik Irak lideri Saddam Hüseyin'in üvey kardeşi Barzan İbrahim el Tikriti ile eski Irak devrim mahkemesi başkanı Avad Hamid el Bender, asılarak idam edildi.
