Osmanlı Devleti'nin yıkılması ile ortaya çıkan birçok sayıdaki devlet, geniş bir nüfuz coğrafyası oluşturmaktaydı. Atatürk, yaklaşan ikinci dünya savaşının farkındaydı ve birçok öngörüde bulunmaktaydı.
Atatürk savaşın çıkacağından emindi. Türkiye, dünyanın gireceği bu yeni macerada kendisine uygun bir konum yaratmalı ve belki de ortaya çıkan karışık durumdan yararlanabilmeliydi.
İngiltere, Viktorya döneminden çıktığında güneş batmayan imparatorluk unvanını çoktan elde etmişti. Dünyanın çoğunu sömürgesi haline getiren İngiltere'nin artık önüne çıkabilecek bir kuvvet görülmemekteydi. Ancak gerek içine girilen I. Dünya Savaşı, gerek doğu milletlerinin Türkiye'nin kuruluşundan sonra girdikleri uyanma dönemi İngiltere'nin elindeki sömürgeleri birer birer bırakmasına neden oldu.
Atatürk; güney komşularımız ve Ortadoğu ülkeleri ile iyi ilişkiler kurmanın önemini, 1920 yılında Hakimiyet-i Milliye Gazetesinde şöyle açıklıyordu:
''Aynı emperyalist devletler aynı derecede şiddetle Türk'ün de, Arap'ın da, Irak'ın da, Anadolu'nun da, Suriye'nin de düşmanlarıdır. (…) Şu halde, Anadolu'nun, Irak'ın, Suriye'nin hayatı ve menfaatleri pek sıkı bir tarzda birleşmiş bulunuyor. Demek oluyor ki, Türklerle Iraklılar ve Suriyeliler arasında sıkı bir dostluk ve uyum siyaseti gerekir.''
Osmanlı devletinin yıkılışından sonra bu topraklarda oluşan geniş otorite boşluğu, Türkiye'ye yeni oluşumlara gayet açık bir alan sunmuştu. Atatürk, yaklaşan savaşın da sağladığı hava ile iki tane yeni oluşum ortaya çıkardı. Balkan Antantı ile Sadabad Paktı.
8 Temmuz 1937'de Tahran'da Sadabad Sarayı'nda imzalanan dörtlü pakt, Atatürk’ün uzun ve çetin diplomatik çabaları neticesinde Türkiye, Afganistan, İran ve Irak arasında kurulmuştu. Her nedense, bazı siyasi tarihçilerin hiçbir dayanağı yokken “İtalya’nın yayılmacı amaçlarına karşı oluşturulmuş bölgesel bir sistem” olarak nitelendirmeyi uygun gördükleri Pakt’ın aslında İtalya’nın faaliyetleriyle uzaktan yakından alakası yoktu.
Atatürk’ün büyük bir öngörüyle şekillendirdiği Sadabad Paktı’nın temel amacı bölgesel güvenliği ve istikrarı kalıcı biçimde temin etmekten başka bir şey değildi. Nitekim Pakt’ın aşağıda yer verilen önemli maddelerine bakıldığında bu amaç açıkça ortaya çıkar:
Madde-1: Bağıtlı taraflar birbirlerinin içişlerine karışmaktan kesinlikle kaçınacaklardır.
Madde-3: Bağıtlı taraflar ortak çıkarlarını ilgilendiren uluslararası nitelikteki her türlü uyuşmazlıklarda, birbirleriyle istişarelerde bulunacaklardır.
Madde-4: Bağıtlı taraflar birbirlerine karşı hiçbir eylemde bulunmamayı yükümlenirler.
Madde- 7: Bağıtlı taraflardan her biri, kendi sınırları içinde diğer bağıtlı tarafların kurumlarını yıkmak, düzen ve güvenliğini sarsmak veya politik rejimini bozmak amacıyla silahlı çeteler, birlikler veya örgütlerin kurulmasını ve eyleme geçmelerini engellemeyi yükümlenir.”
Özelikle bu sonuncu madde, zaten birbirlerinin bağımsızlıklarına, egemenliklerine, toprak bütünlüklerine saygı göstermeyi taahhüt etmiş olan ülkelerin, içlerinden birini hedef alan yıkıcı / bölücü örgüt faaliyetlerini de engellemeyi öngördüğünden son derece önemliydi.
Sadabat Paktı ile Türkiye, ülkenin etrafında dostluk çemberi oluşturuyordu. Türkiye bu oluşumlarda öncü rolü üstlenmiştir.
Tabi bu rol, o dönem Türkiye'nin barışçıl ve planlı dış politikası ile uluslararası bir güce dönüşmesinden kaynaklanmıştır.
07 TEMMUZ
1915- İngilizler, Alman Güney Afrikası'nı işgal etti.
1923- İtalya'da, Benito Mussolini muhalefet partilerini feshetti.
1955- Camialtı Tersanesi'nde inşa edilen ilk şilep ''Abidin Daver'' denize indirildi.
1998- Başbakan Mesut Yılmaz'ın gezisi sırasında Makedonya'da, Üsküp yakınlarındaki trafik kazasında, Devlet Bakanı Rüştü Kazım Yücelen, Milletvekili Şinasi Altıner, Gazeteci Fikret Bila, koruma polisi ve şoför yaralandı. Türk heyetinin otomobiline çarpan otodaki Makedon karı koca öldü.
2005- Londra'da 3 metroya ve 1 otobüse intihar saldırısı düzenlendi. El Kaide'nin üstlendiği intihar saldırılarında 52 kişi öldü.
08 TEMMUZ
1919- Mustafa Kemal, ordudan istifa etti.
1920- Yunanlılar, Bursa'yı işgali etti.
1937- Türkiye ile İran, Irak ve Afganistan arasında Sadabat Paktı imzalandı.
1967- Ankara Hacettepe Üniversitesi kuruldu.
1987- Süper Emeklilik Yasası yürürlüğe girdi.
1993- Özel radyo ile televizyon işletilmesi ve kurulması serbest bırakıldı.
1996- RP-DYP Koalisyon Hükümeti güvenoyu aldı; ''Refahyol'' dönemi başladı.
2018- Tekirdağ'ın Çorlu ilçesinde Sarılar köyü yakınlarında yolcu treni, vagonlarından bir kısmının raydan çıkması sonucu devrildi.24 kişi hayatını kaybetti, 318 kişi yaralandı.
09 TEMMUZ
1920- Doğudaki katliamı protesto için, Ermenistan'a ültimatom verildi.
1932- Türkiye, Milletler Cemiyeti'ne üye oldu.
1952- İstanbul Teknik Üniversitesi televizyon laboratuarı, ilk televizyon yayınını basın önünde yaptı.
1979- Abdi İpekçi cinayetinin sanığı Mehmet Ali Ağca yakalandı.
1987- Midyat'ın bir mezrasına ve bir köyüne saldıran teröristler 31 kişiyi öldürdü.
2001- Emlakbank, Ziraat Bankası'na devredildi.
2018- Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ilk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Meclis’te yemin ederek görevine resmen başladı. Türkiye’de parlamenter sistem sona erdi.
10 TEMMUZ
1921- Yunanlılar, Yenişehir, İnegöl, Orhaneli ve Domaniç'i ele geçirdi.
1923- İstanbul'da Harp Akademisi kuruldu.
1939- Türk Basın Birliğinin ilk kongresi Ankara'da toplandı.
1996- Türksat uydusu, Fransız Guyanası'ndan uzaya fırlatılarak geçici yörüngesine yerleştirildi.
2000- Suriye'de; Beşşar Esad, referandumla Devlet Başkanlığı'na seçildi.
11 TEMMUZ
1921- İngilizler, Suriye'de istenmeyen Faysal'ı, Irak'ta kral ilan etti.
1933- Sümerbank, resmen faaliyete geçti.
1958- İstanbul'da, 1930'dan beri birleşik olan valilik ve belediye başkanlığı birbirinden ayrıldı.
1975- Eski Çin'in başkenti Xian'da 2000 yıl öncesinden kalma aslı ile aynı boyda, savaş donanımlı, kilden
yapılmış 6000 kişilik ordunun heykelleri bulundu.
1995- Bosna Sırp Cumhuriyeti Ordusu birlikleri Srebrenitsa'ya girdi. 8.372 Boşnak öldürüldü. Katliam 5 gün boyunca devam etti.
12 TEMMUZ
1878- Osmanlı Devleti, Kıbrıs Adası yönetimini İngiltere'ye devretti.
1915- İngiliz ve Fransızlar, Seddülbahir'de saldırı başlattı.
1916- Ruslar, Muş Cephesi’nde saldırıya geçti.
1920- Yunanlılar, İznik’i işgal etti.
1921- Yunan kuvvetleri Gediz'e girdi.
1932- Türk Dili Tetkik Cemiyeti, Samih Rifat başkanlığında kuruldu.
13 TEMMUZ
1878- Osmanlı Devleti ile Rusya, Almanya, Avusturya, Macaristan, İngiltere, Fransa arasında Berlin Antlaşması imzalandı.
1921- Yunanlılar, Afyonkarahisar'ı ikinci kez işgal etti.
1930- İlk Dünya Futbol Şampiyonası Uruguay'da başladı.
1959- Trabzon'da, Amerikan hava üssü kuruldu.
1976- Yumurtalık Savcısı Sefa Mutlu'yu öldürmekten sanık Yılmaz Güney, 19 yıl hapse mahkûm edildi.
1993- Diyarbakır'da, Ergani çevresindeki kazılarda bulunan 9 bin yıl öncesine ait kumaş parçasının, en eski kumaş kalıntısı olduğu açıklandı.
1995- Isparta'nın Senirkent ilçesindeki sel felaketinde 74 kişi öldü.
2009- NABUCCO Doğalgaz Boru Hattı Projesinde 'dönüm noktası' kabul edilen hükümetler arası anlaşma, taraf ülkelerin başbakanlarınca Ankara'da imzalandı.
