İnönü'de ikinci kez yenilen Yunanlılar, ordularını güçlendirmek amacıyla kuvvetlerini artırmışlardı. Türk Ordusu ise henüz hazırlıklarını tamamlayamamış, yurdun bütün kaynaklarından faydalanma imkânını bulamamıştı. Ancak II. İnönü Savaşından sonra, Güney Cephesi kaldırılmış, Güney ve Batı cepheleri birleştirilmişti. Böylece Batı Cephesinde daha fazla kuvvet toplamak imkânı sağlanmıştı.
Yunanlılar, 10 Temmuz 1921'de iki ayrı cepheden taarruza geçerek Türk Ordusunu yok etmek istediler. Desteklenmiş kuvvetleriyle güçlü bir şekilde ilerlemeyi başardılar. Türk Ordusu, zor durumdan kendisini kurtarmak amacıyla Eskişehir'e kadar çekildi. Mustafa Kemal Paşa, 18 Temmuz 1921'de Batı Cephesi karargâhına geldi ve durumu yakından görüp inceledi. Ordunun düzenlenip kuvvetlendirilmesi için, Sakarya'nın doğusuna kadar çekilmesini gerekli gördü. Bunun üzerine, Türk Ordusu, 25 Temmuz 1921'de taktik savunma yapmak amacıyla Sakarya'nın doğusuna çekildi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi orduları Sakarya'nın doğusuna çekilmekle askeri bakımdan büyük bir avantaj elde etti. Türk kuvvetleri için zor olsa da, Yunanlılar için daha zor olan bir durum oluşturuldu. Böylece, Türk kuvvetleri düşmanın gelişen taarruzlarının tehdidinden kurtarılmış, Sakarya'nın doğusunda yeniden düzenlenerek savunma gücü artırılmıştı. Yunanlılar ise mevzilerini genişletmişler, ulaştırma şartları zor bir arazide ilerlemek ve ikmal yapmak zorunda kalmışlardı.
Sakarya gerisine çekilme, halkın maneviyatı üzerinde ciddi bir sarsıntı oluşturmuştu ve Meclis'te de bunun belirtileri ortaya çıkmıştı. Mustafa Kemal Paşa'nın muhalifleri; "Ordu nereye gidiyor, millet nereye götürülüyor? Bu hareketin elbette bir sorumlusu vardır, o nerededir? Bu çok acı veren durumun ve yürekler acısı görünümün gerçek sorumlusunu ordunun başında görmek isterdik" diyerek Mustafa Kemal Paşaya dil uzatmaya başladılar. Büyük Millet Meclisi'nde ve dışarıda son çare ve son tedbir olarak Mustafa Kemal Paşa'nın ordunun başına geçmesinde fayda umulduğu yolunda bir kanaat oluştu. Bunun üzerine Mustafa Kemal Paşa, 4 Ağustos 1921'de Büyük Millet Meclisi'ne verdiği bir önerge ile Başkumandanlığı kabul ettiğini bildirdi ve ancak Meclis'in elindeki yetkileri de fiilen kullanmayı talep etti. Bu önerge üzerine Mustafa Kemal Paşa'nın muhalifleri, kendisine Başkomutan unvanını ve Meclis'in yetkilerini kullanmak hakkını önce vermek istemediler. Ancak unvan ve yetki, 5 Ağustos 1921 tarihli kanunla tanındı.
Sakarya Meydan Muharebesi öncesinde ordunun durumu iyi değildi. Askerin çoğunda çarık yoktu, çoğu matarasızdı.
Mustafa Kemal Paşa, 12 Ağustos 1921'de Polatlı'daki Cephe Karargâhına giderek ordunun başına geçti. Cephede teftiş yaparken, attan düşerek birkaç kaburga kemiği kırıldı. Savaşı, cephede yaralı ve kaburga kemiği sarılı bir şekilde idare etmek zorunda kaldı.
Başkomutan Atatürk, savaşın stratejisini şöyle açıkladı:
''Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır.''
23 Ağustos'ta düşman ordusu ciddi olarak cephemize taarruz etti. Ordumuz. 100 kilometrelik cephe üzerinde cereyan eden meydan muharebesinde, düşmanın üstün kuvvetlerini ilk önce yıpratarak, taarruza devam etmekten yoksun bir hale getirdi. 23 Ağustos'tan 13 Eylül'e kadar gece gündüz aralıksız yirmi iki gün devam eden bu kanlı savaştan sonra, düşman ordusu mağlup ve perişan bir şekilde cepheyi terk etti.
Sakarya Meydan Savaşı sonucu, askeri harekât yön değiştirmiştir. Sakarya, geri çekilme ve gerilemenin durdurulduğu, ileri gidişin başladığı noktayı oluşturmuştur. Sakarya Zaferi, bütün memlekette günlerce süren coşkun sevinç gösterilerine ve heyecanlı kutlamalara vesile oldu. Meclis, 19 Eylül 1921'de kabul edilen bir kanunla, Türk Milletinin bir şükranı olarak Mustafa Kemal Paşa'ya Mareşallik rütbesi ve Gazilik unvanını verdi.
Sakarya Zaferi, dış ilişkilerimizde durumumuzun düzeltilmesine ve itibarımızın artmasına yardımcı oldu. 13 Ekim 1921'de Türkiye, Ermenistan, Gürcistan, Sovyet Rusya arasında Kars Antlaşması imzalandı. Antlaşma ile Doğu sınırı belirginleşti. 20 Ekim 1921'de Türkiye-Fransa arasında Ankara Antlaşması imzalandı. Fransa, güney illerini boşaltıp çekildi.
Sakarya zaferi, askerlik ve politika bakımından da Kurtuluş Mücadelemizin önemli bir aşaması oldu.
07 EYLÜL
1936- İstanbul ve Ankara radyo şirketleri, satın alınarak devletleştirildi.
1946- Türkiye'de ilk büyük kur ayarlaması yapıldı. 1.83 TL olan ABD Doları'nın fiyatı, yüzde 54 artırılarak 2.83 TL'ye çıkarıldı.
1982- Esenboğa katliamı sanığı Levon Ekmekçiyan ilk celsede ölüm cezasına çarptırıldı.
08 EYLÜL
1609- Sultanahmet Külliyesi'nin inşasına başlandı. Külliye, 8 yıl sonra tamamlandı ve kullanıma sunuldu.
1862- Osmanlı Devleti ile Büyük Avrupa devletleri arasında İstanbul Protokolü imzalandı.
1954- SEATO (Güney Asya Paktı) kuruldu.
1977- İkinci Milliyetçi Cephe hükümeti ''Ekonomik İstikrar Önlemleri Paketi''ni açıkladı.
2004- Kastamonu'nun Küre ilçesinde Etibank'a ait bakır madeninde, tünel çalışmaları sırasında kaynak
yapılırken gaz sıkışması sonucu çıkan yangında 19 işçi öldü, 19 işçi yaralandı.
09 EYLÜL
1922- İzmir, 3 yıl 4 ay süren işgal sonucunda Türk birliklerinin eline geçti. Sabah saat 10.30'da Yüzbaşı Şeref Bey komutasındaki süvari birliği hükümet konağının önüne gelerek, Türk bayrağını göndere çekti.
1933- İzmir Enternasyonal Fuarı'nın çekirdeğini oluşturan ''9 Eylül Panayırı''nın ilki, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak tarafından açıldı.
1974- Keban Baraj ve Hidroelektrik Santrali açıldı.
1982- Türkiye'nin Burgaz Konsolosluğu İdari Ataşesi Bora Süelkan, Ermeni teröristlerce öldürüldü.
1993- İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) birbirlerini tanımayı kabul etti.
1993- Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) kuruldu.
2004- Akçakoca açıklarında doğal gaz bulundu.
10 EYLÜL
1920- Türkiye Komünist Partisi (TKP) Bakü'de kuruldu.
1921- Sakarya Savaşı'nda Türk karşı taarruzu başlatıldı ve Duatepe alındı.
1922- Gazi Mustafa Kemal'in İzmir'e girişi. Halk Paşa'ya büyük sevgi gösterilerinde bulundu.
1943- İstanbul Kapalıçarşı'da çıkan yangında 200'den fazla dükkân yandı.
1970- ABD'nin, Türkiye'de haşhaş ekimini yasaklama önerisi Meclis'te reddedildi.
1974- İstanbul'da Haliç Köprüsü hizmete girdi.
1998- Yardımlarıyla tanınan Semiha Şakir, 93 yaşında İstanbul'da öldü.
11 EYLÜL
1920- TBMM'nde İstiklal Mahkemelerinin kurulmasına karar verildi.
1944- Türkiye, Mihver devletlerinden gelebilecek sığınmacılara karşı sınırlarını kapattı.
1957- Ankara'da sağanak yağış sele yol açtı; 133 kişi öldü.
1973- Şili Devlet Başkanı Salvador Allende, Augusto Pinochet önderliğindeki ordu tarafından devrildi. Yönetimi terk etmeyeceğini bildiren Allende, ordu güçlerince öldürüldü.
1996- Türkiye Internet omurgası Turnet açıldı.
2001- New York'un ''İkiz Kule'' gökdelenlerine yolcu uçaklarıyla terörist saldırı düzenlendi. Savunma Bakanlığına ait Pentagon'un da terör saldırısına uğradığı facia yaşandı.
2015- Şiddetli fırtına nedeniyle Mescid-i Haram'da bulunan bir vinç hacı adaylarının üzerine düştü. 107 hacı adayı hayatını kaybetti, 238 kişi yaralandı. Ölenler arasında 2 Türk de var.
12 EYLÜL
1918- İngilizlerin Filistin'e genel saldırısı.
1919- Sultan Vahdettin, İngilizlerle gizli bir antlaşma yaptı.
1937- Dersim isyanının elebaşı Seyit Rıza teslim oldu; yargılama sonucu 15 Kasımda idam edildi.
1963- Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında Ortaklık Antlaşması imzalandı.
1980- Ordu yönetime el koydu. Parlamento feshedildi, siyasi faaliyetler durduruldu, tüm yurtta sıkıyönetim ve sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
1996- Türkiye, 2 bin 500 Iraklı Kürt'ün ülkeye girmesine izin verdi.
2010- Seçmenler, 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un halk oylaması için sandık başına gitti. Halk değişikliğe "evet" dedi.
2017- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rus yapımı S-400 füze savunma sisteminin satın alınması konusunda imzaların atıldığını açıkladı. S-400 füze savunma sistemi olan NATO üyesi bulunmuyor.
13 EYLÜL
1919- Sivas'ta, İrade-i Milliye gazetesi yayınlanmaya başlandı.
1920- Mustafa Kemal'in ''Halkçılık Programı'' TBMM'ye sunuldu.
1921- Sakarya Meydan Savaşı kazanıldı.
1968- Arnavutluk, Varşova Paktı'ndan ayrıldı.
1980- Milli Güvenlik Konseyi Başkanı Kenan Evren, Devlet Başkanlığını üstlendi.
